Videot kryesore
Qindra qytetarë iu përgjigjen thirrjes së Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit dhe të opozitës dhe dolën në protestë në Bulevardin Dëshmorët e Kombit, në të njëjtin vend ku janë organizuar edhe dy protestat e mëparshme.
Në këtë protestë, Aleanca për Mbrojtjen e Teatri ka dalë me një peticion me dy kërkesa.
“Së pari, të ndërtojmë teatrin aty ku ishte, ashtu siç ishte dhe së dyti kërkojmë nga drejtësia të zbardhë sulmin terrorist që u krye mbi artistët dhe qytetarët dhe intelektualët. Kemi pamjet si tërhiqen zvarrë intelektualët, sepse donin të mbronin kulturën dhe dinjitetin”, deklaroi gjatë fjalës para të pranishmëve, regjisori Robert Budina.
Budina lexoi edhe një deklaratë të AMT-së ku përsëritet se shembja e teatrit është shembje e themeleve të demokracisë dhe një akt i mirëfilltë terrorist.
“Teatri Kombëtar u sulmua me një akt të mirëfilltë terrorist, me njërëz të armatosur dhe me mjete të rënda goditën ndërtesën me qytetarë brenda në godinë. Është rastësi që sot nuk kemi viktima nga ky akt terrorist. Pas kësaj ngjarjeje qytetarët vërshuan në rrugë për të ndaluar këtë masakër ndaj kulturës, pronës publike dhe të drejtave të njeriut dhe u përballën me dhunën joproporcionale të policisë”, thuhet në deklaratë.
AMT ka dorëzuar dy padi në SPAK kundër kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj dhe zyrtarëve të tjerë të pushtetit vendor, por pak besim ka tek drejtësia e re.
“Këtu drejtësia ka marrë fund! Kontrata me shtetin është thyer! Qytetarët në mëshirë të fatit, në gjendje natyrore primitive ku forca është i vetmi mjet veprimi dhe komunikimi. Pse mbërritëm deri këtu? Sepse kanë rënë institucionet! Tani fjalën e keni ju, e ka sheshi. Nëse nuk ka një reagim të shpejtë nga drejtësia e re, qytetarët legjitimohen të mbrojnë veten dhe pasuritë e tyre me të gjitha format”, vijon deklarata.
AMT ka depozituar dy kallëzime në SPAK, ku akuzohen institucione dhe drejtues në nivel qendror e vendor për shpërdorim detyre dhe deri “vrasje e mbetur në tentativë”, pasi në momentin e nisjes së shembjes së godinës së teatrit, brenda saj kishte ende protestues.
“Akuzojmë drejtpërdrejtë, Kryeministrin Edi Rama, kryebashkiakun, nënkryetarin e bashkisë, ministren e Kulturës, drejtorin e TK, drejtorët e bashkisë, këshilltarët, të gjithë titullarët që me veprimet dhe mosveprimet e tyre prodhuan ngjarjen kriminale të 17 majit”, thonë artistët.
Shqipëria, thotë AMT, është futur në një spirale dhune dhe paligjshmërie që mund të degjenerojë në përplasje civile. Si hap të parë për të qetësuar situatën, artistët kërkojnë ndalimin e të gjitha punimeve në truallin e Teatrit Kombëtar.
Grupi i artistëve dhe i aktivistëve të Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit kanë mirëpritur mbështetjen e ofruar nga partitë opozitare, por gjatë protestës së të hënës nuk pranuan asnjë emër që nuk kishte lidhje me teatrin që të ngjitej në podium.
Megjithatë, Lulzim Basha dhe Monika Kryemadhi në deklaratat e dhëna për mediat kanë përsëritur mbështetjen për protestat e AMT-së. Basha e cilëson shembjen e teatrit si tejkalim i vijës së kuqe dhe shpallja e aktit të luftës nga ana e Edi Ramës. Ai akuzon Ramën dhe Veliaj se janë peng i pazareve të pista me krimin.
Ndërkohë, pak orë para protestës së radhës, Presidenti Ilir Meta përmes postimi në mbrojtje të protestave pas prishjes së Teatrit Kombëtar thotë se të gjithë duhet të jemi të bashkuar deri në fund për të mbrojtur Kushtetutën.
“Kjo dhunë ka vetëm një emër dhe një adresë! Kush hesht dhe nuk guxon ta dënojë është bashkëfajtor dhe nxitës i saj! Kurajë qytetare dhe solidaritet! Demokracia nuk dhurohet, por mbrohet dhe fitohet! Të bashkuar deri në fund, me dashuri për Shqipërinë europiane”, tha Meta.
Më herët, gjatë ditës gjykata liroi protestuesit e ndaluar gjatë protestës së të hënës, mes të cilëve edhe drejtuesin e Lëvizjes Vetëvendosje në Tiranë, Boiken Abazi.
Kryeministri Edi Rama falenderoi qytetarët, që siç thotë kanë mirëkuptuar dhe zbatuar masat ekstreme kufizuese të vendosura si masë parandaluese ndaj përhapjes së koronavirusit.
Përmes një videomesazhi të shpërndarë në rrjetet sociale dhe të filmuar nga shtëpia e tij në Surrel, Kryeministri thotë se rastet e shkeljeve të kufizim-lëvizjeve në Durrës dhe Tiranë janë mjaft të pakta e sporadike.
“Do të jetë një luftë e gjatë dhe do të na duket shekullore, për ne që nuk jemi mësuar të rrimë mbyllur në shtëpi”, thotë Rama.
Për ata që shkelin masat e ndërmarra, sidomos duke qarkulluar me automjete, Kryeministri paralajmëroi humbjen e përhershme të lejes së qarkullimit rrugor.
Rama thotë gjithashtu se kufizimi i lëvizjeve dhe mbyllja në shtëpi është e vetmja rrugë. “Nëse nuk duam që të shkojmë si cjapi tek kasapi, sepse nëse nuk duam të bëhemi bashkëfajtorë në lëndimin apo larg qoftë në humbjen e jetës së të afërmve tanë, ne duhet të qëndrojmë në këtë rrugë duke luftuar pa pushim me forcat e zakoneve të jetës tonë”, deklaron ai.
Pa skenë. Pa sallë për publikun. Sepse dëgjuesit mund të jenë kudo. Mjafton të kenë një smart phone a një kompjuter dhe drama “Babai im” është gjithkund e në çdo kohë me to. Në audio. Në website-in e gazetës “Si”. Në një format që vjen për herë të parë në Shqipëri. Më 22 maj ora 18.00.
Kur nisi të merrte formë si projekt, pikërisht në ato ditët e para të izolimit masiv prej Covid-19, nuk kish si të dihej se koha e prezantimit dhe e premierës së dramës “Babai im” do të përkonte pothuajse me ditët e shembjes së godinës së Teatrit Kombëtar dhe gjithë protestave para dhe pas këtij akti kaq shumë të komentuar pro e kundër. Por, gjithë çfarë ndodhi nuk ia ndryshon dot rrjedhën dramës “Babai im”, sepse që në krye të herës ishte projektuar të vinte vetëm si audiodramë, pra jo në skenë e në salla të mbushura me publik, por në telefona, Ipad e kompjuterat që kemi të gjithë ndër duar. Pra publiku është i garantuar, pa pasur nevojë të vërë këmbë në një godinë teatri.
Nuk është hera e parë që një dramë na vjen vetëm në audio. Nostalgjikët kujtojnë “Radiodramatizimi” që për shumë e shumë vite me radhë është trasmetuar nga Radio Tirana, për t’u dëgjuar në çdo shtëpi nëpër radiot “Iliria”, po aq sa dhe “Rruga me pisha” ca vite më pas, që erdhi si një frymë e re kur kohët në Shqipëri ishin modernizuar paksa nga ndërrimi i sistemeve.
Por, është hera e parë që një dramë na vjen audio jo më përmes radios, por përmes teknologjisë së evoluar, në website-in e gazetës “Si”, si një opsion argëtimi për të gjithë që kanë në duar pajisjet elektronike e që mund ta gjejnë aty në çdo kohë që duan.
Subjekti flet për një aksident që do ta trondisë fort një familje e një shoqëri të tërë, sepse shumë të panjohura do të zbulohen pas atij aksidenti. Historia do të zbërthehet nga interpretimi dhe zërat e një kasti shumë simpatik aktorësh, Anisa Dervishi, Valdrin Hasani, Ema Andrea, Petrit e Aneta Malaj, Rozina Kostani, Medi Gura, Alert Çeloaliaj, Genc Fuga e Met Xhelili.
Me internetin përherë me vete, “Babai im” mund ta dëgjojmë duke filluar nga data 22 maj në makinë, në shtëpi, duke gjerbur kafenë, një gotë birrë a verë me veten në një qoshkë bari a restoranti, apo edhe në shtëpi.
Audiodrama është një zhanër i njohur në botë që aktualisht me zhvillimin e teknologjisë po vjen në formën e podcaste-eve apo edhe radiodramave të dikurshme. Eshtë koha për ta shijuar edhe në Shqipëri. Si fillim me 6 seritë e para të “Babai im”.
Audio Radio (ose audio drama, audio play, radio play, radio teatër, ose teatër audio) është një shfaqje e dramatizuar, thjesht akustike. Pa asnjë komponent vizual, drama radio varet nga dialogu, muzika dhe efektet e tingullit për të ndihmuar dëgjuesin të imagjinojë personazhet dhe tregimin: “Është shqisa e dëgjimit në dimensionin fizik, por po aq i fuqishëm si një forcë vizuale në dimensionin psikologjik”. Radio drama përfshin shfaqje të shkruara posaçërisht për radio, dokudrama, vepra të dramatizuara, si dhe shfaqje të shkruara fillimisht për teatrin, përfshirë teatrin muzikor dhe operën.
Drama radio arriti popullaritet të gjerë brenda një dekade të zhvillimit të saj fillestar në vitet 1920. Deri në vitet 1940 ishte një argëtim kryesor popullor ndërkombëtar. Me ardhjen e televizionit në vitet ’50, megjithatë, radio drama filloi të humbasë audiencën e saj, sidoqoftë, në një sërë shtetesh ajo mbetet e njohur.
Deri në shekullin XXI, radio drama pati një prani minimale në radiot tokësore në Shtetet e Bashkuara. Sidoqoftë, kombet e tjera ende kanë tradita të lulëzuara të dramës në radio. Për shembull, në Mbretërinë e Bashkuar, BBC prodhon dhe transmeton qindra radio drama të reja çdo vit në Radio 3, Radio 4, dhe Radio 4 Extra. Ashtu si SH.B.A., Australia ABC ka braktisur transmetimin e radio dramës, por në Zelandën e Re RNZ vazhdon të promovojë dhe transmetojë një shumëllojshmëri të dramave në valët e saj ajrore.
Falë përparimeve në regjistrimin dixhital dhe shpërndarjen e internetit, drama radio përjetoi një ringjallje rreth vitit 2010. Podcasting ofroi mjetet e krijimit të lirë të dramave të reja radio, përveç shpërndarjes së programeve të cilësisë së mirë.
Shprehjet “audio drama” ose “audio Theater” ndonjëherë përdoren sinonimisht me “radio dramë”; sidoqoftë, drama audio ose teatri audio nuk mund të jenë të destinuara posaçërisht për t’u transmetuar në radio. Drama audio gjithashtu mund të gjenden në CD, kaseta, podcast, webcast, si dhe radio transmetuese.
Në ditët e zakonshme përgjatë këtij orari rrugët dhe sheshi “Skënderbej” do të ishte i mbushur nga njerëzit dhe makinat, por përhapja e koronavirusit të ri ka bërë që të jenë të paktë qytetarët të cilët kanë dalë nëpër rrugë dhe prej ditësh tashmë nuk ka trafik nga makinat dhe autobusit. Në video tregohet pamja e rrugëve kryesore të kryeqytetit, të cilat janë pothuajse të boshatisura.
Gazeta gjermane “Bild”, ka publikuar sot bombën e re të audio-përgjimeve, të cilat lidhin sipas medias së njohur qeverinë shqiptare me mashtrimi elektoral, blerjen e votave dhe shantazhimin e votuesve të opozitës.