Videot kryesore
Qeveria shpalli gjendjen e emergjencës energjitike në mbledhjen e jashtëzakonshme që mbajti këtë të premte për të reaguar në lidhje me situatën e krijuar nga rritja e çmimeve në tregjet bërthamore.
“Kemi pasur një mbledhje jashtë rendit për të marrë një vendim, për të deklaruar emergjencën në furnizimin e energjisë elektrike”, deklaroi Kryeministri Edi Rama në përfundim të mbledhjes.
Por, çfarë do të thotë gjendja e emergjencës energjitike?
“Situata e përgjithshme e rritjes së çmimit të energjisë na detyron që të shpallim gjendjen e emergjencës së furnizimit, që i jep Qeverisë mundësinë që të ndërhyjë me instrumente financiare, qoftë me instrumente të natyrës administrative. Sot, me këtë vendim i hapim rrugë edhe ekzekutimit të mëtejshëm të planit të posaçëm për të përballur këtë situatë”, tha Rama.
Plani i detajuar i masave, Rama tha se do të publikohet të shtunën. Para gazetarëve ai nuk foli për rritje çmimi, por e nënkuptoi se çmimet mund të rishikohen, kur tha se Qeveria do të mbrojë konsumatorët familjarë dhe biznesin e vogël nga rritja e cmimit të energjisë.
Se sa e thellë është kriza dhe sa ndikon në ekonominë e vendit, Rama bëri një krahasim.
“Është një situatë shumë e ngjashme nga aspekti i goditjes me situatën e pandemisë, në këtë kuptim të gjithë janë të prekur. Ndryshe nga pandemia, vende të ndryshme kanë karakteristika të ndryshme. Ekspertët mendojnë se kriza do të jetë prezente me kulmin e saj deri në mesin e vitit të ardhshëm. Edhe pas kapërcimit të kulmit, çmimet nuk do të kthehen aty ku ishin më parë. Ajo që na takon është të mbrojmë konsumatorët tanë”, deklaroi Rama.
Rama u kërkoi qytetarëve që të vendosen në pozicionin e shtëpisë së madhe dhe të kuptojnë, sipas tij, krizën që tha se do të zgjasë sipas parashikimve deri në gjysmën e vitit të ardhshëm. Ai u shpreh se në 8 vite, Qeveria e tij nuk ka rritur çmimin e energjisë, me përjashtim të një rasti.
Kryeministri tha se çmimi aktual i shitjes së energjisë për konsumatorët nuk mbulon koston e blerjes.
“E vetmja rritje çmimi që ka ndodhur në vendin tonë i takon 2015, edhe aty jo vetëm që çmimi u vendos në një pikë që nuk e mbulon koston”, u shpreh Rama.
Presidenti i FFK, Ademi do tw deklaronte - “Grupi D, ku do të jemi ne, në rast kualifikimi, është me tri kombëtare dhe tri shtete të respektueshme. Por, ne fillimisht duhet t’i kalojmë edhe dy hapa, me Sllovakinë e pastaj me Turqinë dhe Rumaninë.
Tre persona kanë mbetur të vrarë prej një breshërie me të paktën 50 plumba kallashnikovi te Mbikalimi i Fushë Krujës.
Viktimat po udhëtonin në të njëjtin automjet, kur ndaj tyre dyshohet se nga një tjetër makinë në lëvizje është shkrehur një breshëri automatike.
Nga të shtënat mjeti tip “Volkswaggen” ku ndodheshin viktimat ka shpërthyer në flakë. Të vdekur kanë mbetur shtetasit Brilant Martinaj 23 vjec, i afërm i Ervis Martinajt, Besmir Hoxha dhe Diklen Vata 30 vjec.
Diklen Vata ka dalë i gjallë nga makina e përfshirë nga flakët, por menjëherë sapo kanë parë këtë, autorët e sulmit janë rikthyer me makinë duke e qëlluar sërish.
Automjeti ndaj të cilit u bë atentat dyshohet se ishte në pronësi të Diklen Vatës, por është e paqartë nëse shënjestra e sulmit ishte ai, apo Brilant Martinaj, pasi që të dy ata rezultojnë emra me precedentë penalë, i pari i kapur në 2017-n për shpërndarje kokaine dhe i dyti i akuzuar për vrasjen e efektivit të FNSh-së, Xhulio Prela në ngjarjen e ndodhur më 5 dhjetor 2020.
Autorët janë larguar me shpejtësi me automjet në drejtim të fshatit të fshatit Larushk, ku më pas policia ka gjetur një automjet Volkswaggen Passat të djegur plotësisht, rreth 5 kilometra larg nga vendi i atentatit. Brenda makinës janë gjetur tre armë, dy kallashnikovë dhe një armë MP5.
Numri i autorëve dyshohet se ka qenë katër, ku tre prej tyre kanë qëlluar me armë dhe njëri ka qenë në timon.
Nga dinamika e ngjarjes, dyshohet paraprakisht se autorët i kanë prerë rrugën automjetit të viktimave në vendin e njohur si mbikalimi i Fushë Krujës. Më pas, nga makina kanë dalë tre prej tyre, dy të armatosur me Kallashnikovë dhe një tjetër me armë të tipi MP5. Të trija armët mbajnë në total deri në 90 fishekë. Kjo shpjegon faktin se pse në vendin e ngjarjes janë gjetur mbi 60 gëzhoja.
Ndërkohë, forca të shumta të policisë dhe të RENEA-s dhe FNSH-së kanë zbarkuar në zonën e Niklës, ku dyshohet se janë larguar autorët pasi kanë djegur automjetin e tyre pranë fshatit Larushkë.
A mund të shihet me sy të lirë një objekt që udhëton rreth 9 herë më shpejt se shpejtësia e zërit? Pamjet e publikuara nga “Air Force Test Center”, e vendosur në Nju Meksiko të Shteteve të Bashkuara të Amerikës thonë që jo.
Baza e forcave ajrore amerikane, “Holloman” publikoi në rrjetet sociale videon me një 38 sekondëshe. Videoja nis me një pamje të errët, ku në sfond dëgjohet një zhurmë e çuditshme që sa vjen e bëhet edhe më e fortë, deri kur para kameras kuptohet që kalon diçka, që lë pas vetëm tym dhe shkëndija të shkaktuara nga fërkimi në shinat ku ecte.
Nëse nuk do të ishte përshkrimi sqarues i videos, asgjë nuk do të kuptohej. Aty thuhet se bëhej fjalë për testimin e një mjeti të shpejtësisë së lartë, që në momentin kur kaloi kameran po udhëtonte me shpejtësin “Mach 8.6”, ose 8.6 herë më shpejt se shpejtësia e zërit.
Për të përkthyer në terma më të përgjithshëm, në këtë moment, objekti për të cilin ushtria amerikane nuk jep më shumë detaje po udhëtonte me 10.600 kilometra në orë, ose rreth 3 kilometra për sekondë.
Në një telefonatë tjetër të publikiar nga gazeta gjermane "Bild", kreu i grupit kriminal të Shijakut, Astrit Avdylaj dëgjohet teksa flet për pazare për shitblerje vote me një votues. Në këtë përgjim përmendet edhe emri i Agron Dukës, kandidat për deputet në listat e PD-së, aktualisht kryetar i Partisë Agrare.
Një shprehje e vjetër i ka thellë rrënjët tek ky fshat. Nuk mbahet mend se kur, në kambanoren e këtij fshati është një qiparis i vogël, që as hedh shtat, por as thahet. Të moçmit thonë se, kjo pemë është simbol i vazhdimësisë së jetës. Të gjithë thonë se në krye të fshatit, kanë qenë njerëz të urtë e të mençur, të drejtë e largpamës. Ndërtesat e gurta në këtë fshat që shohin të gjitha nga deti, të rikujtojnë Kadarenë teksa shkruante për Gjirokastrën: “Në se do të rrëzohesh nga çatia e një shtëpie, do të biesh në çatinë e një tjetre më poshtë!”. Dy shekuj më parë më 1848, në shtëpinë e familjes së njohur të Kasnecëve në Vuno, qëndroi Eduard Liri, (Edëard Lear) piktori i njohur anglez, i cili ka shkruar: “U çudita me llojin e ndërtesave në Vuno, disa prej të cilave si ato të Kasnecëve, në veçanti, qenë më tepër si “palazzi”-t, e shumë qyteteve provinciale në Itali”. Më tej ai vijon: “Himarjotët përdorin gjuhën italiane më tepër se çdo banor i Shqipërisë; të gjithë fshatrat që kam kaluar, ndonëse të krishterë, janë të tërë shqiptarë me përjashtim të pak familjeve...”.
Përmbyllja e reformës zgjedhore brenda 15 marsit, afati që i kanë vendosur vetes mazhoranca dhe opozita në Këshillin Politik vihet në pikëpyetje. Shkak është bërë një propozim i Partisë Demokratike për përjashtimin përkohësisht nga procesi i vettingut i gjyqtarëve që do të zgjidhen pjesë e trupës së Kolegjit Zgjedhor, që do të shqyrtojë ankesat për procesin e zgjedhjeve.
Demokratët thonë se me këtë propozim përmbushin një prej rekomandimeve kryesore të ekspertëve të ODIHR.
“Aktualisht është e pamundur që trupa gjyqësore për zgjedhjet të jetë e pandikuar dhe jashtë presionit të vettingut, siç kërkon ODIHR, pasi procesi nuk ka një radhë të fiksuar se kush gjyqtar kalon më vetting, duke bërë që të gjithë të jenë të ekspozuar ndaj vendimit të papritur të Komisionit të Vettingut, ndërkohë që gjyqtari mund të jetë duke marrë një vendim të rëndësishëm për zgjedhjet”, thotë PD.
Por, përse PD nuk propozon që Kolegji Zgjedhor të përbëhet vetëm nga gjyqtarë të Apelit që kanë kaluar vettingun? Së pari, Oerd Bylykbashi tha se numri i këtyre gjyqtarëve është i pakët dhe së dyti shqetësimi i hershëm i opozitës se procesi i vettingut po shfrytëzohet nga Edi Rama si mekanizëm për të kërcënuar gjyqtarë e prokurorë dhe për të kapur drejtësinë.
“Së pari, numri i gjyqtarëve që kanë kaluar vettingun është shumë i vogël dhe së dyti është një proces thelbësisht problematik. Kemi rastin e gjyqtarit Dvorani, që megjithëse nuk justifikon 100 mln lekë e kaloi vettingun dhe askush nuk e ankimoi atë vendim të turpshëm, që bëri më pas të mundur të gjithë këtë që kemi sot”, deklaroi Bylykbashi.
Megjithatë, Partia Demokratike nuk e përjashton vettingun për këta gjyqtarë, por me propozimin e vet u jep një imunitet të përkohshëm 4-vjeçar, aq sa është edhe mandati i Kolegjit Zgjedhor, me qëllim që vettingu të mos mund të përdoret si mjet presioni i mazhorancës ndaj këtyre gjyqtarëve në momentin që janë duke shqyrtuar një ankesë të mundshme zgjedhore.
PD thotë se kjo nuk është pengesë për procesin e vettingut në tërësi, pasi numri i gjyqtarëve që do të përjashtoheshin përkohësisht nga ky proces është mjaft i vogël. Në varësi të ndryshimeve që do të ndodhin në Kodin Zgjedhor, opozita e përllogarit këtë numër nga 8 deri në 15 gjyqtarë, sipas formulës që do të bien dakord palët për përbërjen e këtij institucioni. Këto shifra, PD thonë se përbëjnë nga 2 deri në 4 për qind të gjyqtarëve në rang vendi.
PD dhe opozita propozojnë që vetingu për këta gjyqtarë të nisë me mbarimin e mandatit 4 vjeçar në gjykatën e zgjedhjeve. Sipas llogarive të opozitës, moratoriumi prek një numër të papërfillshëm të gjyqtarëve 2-4% të tyre, në varësi të numrit të anëtarëve të kësaj trupe 8 ose 15.
Kodi Zgjedhor aktual përcakton se anëtarët e Kolegjit Zgjedhor zgjidhen me short nga radhët e gjyqtarëve të apelit në të gjithë vendin. Këta gjyqtarë janë në listën parësore të organeve të vettingut, që për opozitën do të thotë se janë edhe nën presionin e vazhdueshëm. Për këtë, PD propozon edhe zgjerimin e bazës së gjyqtarëve që mund të bëhen pjesë e Kolegjit edhe me gjyqtarët e gjykatave të Shkallëve të Para në të gjithë vendin, me kusht që të kenë të paktën 7 vite përvojë në punë.
Propozimi i dytë ka marrë pëlqimin e socialistëve, por jo propozimi i parë, pra ai i përjashtimit përkohësisht nga procesi i vettingut i gjyqtarëve që zgjidhen anëtarë të Kolegjit Zgjedhor. Damian Gjiknuri konfirmoi deklaratën e Oerd Bylykbashit në lidhje me reagimin e socialistëve për këtë propozim. Para mediave ai tha se do të ishte antikushtetuese që të ndalohej procesi i vettingut.
“Nuk mund të vendosim në pikëpyetje të gjithë reformën në drejtësi. Ne jemi gati të gjejmë kompromis, por duke respektuar parimet kushtetuese dhe jo hallet që kemi me reformën në drejtësi t’i kthejmë në tryezë. Nuk duket normale që procesi i vettingut të bllokohet për shkak të formimit të Kolegjit Zgjedhor. Mund të ishte më e arsyeshme që gjyqtarët që kanë kaluar vettingun të jenë pjesë e procesit për Kolegjin Zgjedhor. Pse mos të jenë ata shporta nga e cila të përzgjidhet?! Kushtetuta ka përcaktuar detyrimin që çdo gjyqtar të kalojë në vetting dhe kjo nuk mund të pezullohet”, deklaroi përfaqësuesi socialist në Këshillin Politik, Damian Gjiknuri.
Me gjithë këto ndasi në mes, 15 marsi si afat për përfundimin e reformës zgjedhore, i vënë si qëllim në vetvete nga të dyja palët, duket shumë i afërt. Përveç ndasisë për përbërjen e Kolegjit Zgjedhor, palët publikisht janë shfaqur larg dakordësisë edhe në lidhje me disa propozime të tjera të PD-së, mes të cilave edhe ai për qeverinë tranzitore dhe për drejtor të ri të Policisë së Shtetit 100 ditë para zgjedhjeve.
Kolegji aktual zgjedhor përbëhet nga 8 gjyqtarë të Gjykatave të Apelit, por vendimmarrjet për 30 qershorin janë kryer vetëm nga gjashtë prej tyre. Tomor Skreli u dorëhoq para vettingut, ndërkohë që Gjin Gjoni ishte me leje lindjeje 1-vjeçare. Mandati i këtij kolegji përfundon këtë vit dhe po këtë vit duhet të hidhet shorti për përbërjen e kolegjit të ri, që mbetet për t’u parë nëse do të jetë me 8, apo 15 anëtarë, apo me një shifër ndërmjet këtyre dyjave.
Nga propozimi i Partisë Demokratike për moratorium 4-vjeçar për anëtarët e këtij Kolegji mund të përfitojnë “imunitet” të përkohshëm ndaj vettingut emra gjyqtarësh si Gjin Gjoni, Fatmira Hajdari, apo Alaudin Malaj, gjithmonë nëse shorti do t’u buzëqeshë dhe të zgjidhen anëtarë të këtij kolegji.
Anashkalimi i ndryshimit të sistemit zgjedhor nga diskutimet e Këshillit Politik deri më tani ka nervozuar deputetët e opozitës parlamentare, që në seancën e kësaj të enjteje përveçse nuk u shfaqën në një zë, sulmuan si mazhorancën, ashtu edhe opozitën jashtëparlamentare se po kërkojnë të ruajnë “status quo-në”.
Rudina Hajdari, që përfaqëson opozitën parlamentare në Këshillin Politik foli për pazare që po bëhen mes PS dhe PD dhe tha se vetë refuzon që të bëhet pjesë e këtyre pazarave. Deputeti Ralf Gjoni kërkoi menjëherë që Hajdari të tërhiqej nga tryeza dhe i bëri thirrje mazhorancës që të ndryshojë sistemin zgjedhor dhe të mos i trembet. Ndryshime të sistemit zgjedhor kërkuan edhe deputetët Ralf Gjoni dhe Andi Përmeti.
Por, mënyra sesi e ka përfaqësuar Hajdari opozitën parlamentare në tryezën e reformës zgjedhore duket se ka shkaktuar pakënaqësi në radhët e grupit parlamentar demokrat. Sipas një dokumenti që ndodhet i depozituar në Kuvendin e Shqipërisë, grupi është mbledhur më datë 12 maj ka vendosur shkarkimin e saj nga drejtimi i grupit dhe emërimin në këtë detyrë të Myslim Murrizit.
Vendimi nuk është zyrtarizuar ende nga Parlamenti, ndërkohë që për këtë mbledhje nuk foli asnjë prej deputetëve të opozitës dhe as vetë Rudina Hajdari. Gazeta “Si” kontaktoi një pjesë të deputetëve të grupit parlamentar demokrat, të cilët nuk pohuan, por as e mohuan shkarkimin e Rudina Hajdarit.
Por, që atmosfera brenda opozitës parlamentare është tensionuar dhe e përçarë konfirmohet tërthorazi nga fjalimi që Rudina Hajdari mbajti në seancë plenare, ku foli për pazare dhe deputetë të opozitës parlamentare që kërkojnë të kapin ndonjë “llokmë” nga pushteti.
“Ka edhe nga ata opozitar që duan një llokmë. Mos bëni opozitë duke dashur llokma. Unë nuk bëhem pjesë e tyre. Duhet të mbarojë kjo politikë me shkelje syri. Bëjmë akuza dhe flasim për koncesione dhe në darkë ulemi për të marrë një llokmë nga ai koncesion”, deklaroi ajo.
Deputeti Myslim Murrizi tha nga ana tjetër se e vetmja mënyrë që mazhoranca të kalojë reformën zgjedhore pa ndryshimin e sistemit është që të blejë deputetët e opozitës.
“Do ta kaloni? Ta shikojmë! Nëse me paratë e dosjes 184, 385, 395, 384 do të blini nga ky krahu këtej? Si do e kaloni ju? Me ata të bunkerit të Pallatit të Kongreseve (PD+LSI)? Kënaqem me ata kur thonë edhe ne do ta votojmë këtë! Ku do ta votojnë ata?! Në pallat të sportit?!”, tha ai.
Ralf Gjoni, Andi Përmeti dhe Halil Jakimi sfiduan deputetët socialistë që të ndryshojnë sistemin dhe të testojnë me votë popullore nëse opozita parlamentare do të mbijetojë apo jo.
“Çdo shqiptar i ndershëm i pavarur që nuk i përket komunitetit të lëpirësave, ka një pyetje: pse ka frikë Edi Rama listat e hapura? Që PD është në krevat me PS-ja kjo dihej, por ata të LSI-së, që bënë grevë urie në këtë sallë nuk i kuptoj që prej 2017 se pse. Kanë çuar Tit Vasilin që duket si nuse fshati. Më e fortë duket Rudina Hajdari. Nëse ata vazhdojnë të luajnë lojëra, prania jonë në atë Këshill duhet të futet në diskutim. Nuk kemi nevojë të bëhemi nevojë e tresheve të tyre në krevat për të mbajtur pishtarin”, tha Gjoni.
“Ju drejtohem kolegëve të PS-së. Ju dhe ne kemi votat për ta ndryshuar kodin zgjedhor. Guxoni për të ndryshuar sistemin, se kjo është për të mirën e Shqipërisë dhe dinjitetin tuaj. Nëse ia lini Edi Ramës listat, unë kam frikë se 50 për qind e juaja më e mirë do të mungojë herën tjetër. Edi Rama, kam frikë se po përgatit skenarin për t'ju zëvendësuar ju me kriminelët. Ligji nuk e lejon, por Rama po e përgatit, ata do të quhen biznesmenë të kultivimit të kanabisit", deklaroi nga ana tjetër deputeti Andi Përmeti.
Kjo ishte seanca e tretë plenare që Parlamenti zhvillon nën masat e sigurisë anti-Covid. Deputetët hynë në sallë me doreza dhe maska dhe para se të uleshin në vendet e përcaktuara sipas protokollit të distancimit fizik iu mat edhe temperatura.
Në rend dite ishin katër projektligje dhe që të gjithë pa lidhje me situatën e krizës së shkaktuar nga koronavirusi. Ligjet që u miratuan ishin për sektorin e energjisë, tregjet e kapitalit, përmirësimin e zonave të lira të biznesit dhe heqjen e TVSH-së për jahtet.
Mbledhja e përbashkët e Këshillit të Legjislacionit dhe e Komisionit të Ligjeve miratoi në unanimitet me pak ndryshime, por pa cekur në thelb tre propozimet e opozitës parlamentare për hapjen e listave të kandidatëve për deputetë, parashikimi për koalicionet zgjedhore dhe pragu elektoral.
Ndryshimi i parë lidhej me propozimin e opozitës parlamentare që të përcaktohej që në nenin 68-të të Kushtetutës ndalimi i koalicioneve parazgjedhore. Relatorja socialiste, Klotilda Bushka tha se ky përcaktim kishte marrë një kuptim pezhorativ dhe se vetë hapja e listave nënkuptonte automatikisht ndalimin e koalicioneve parazgjedhore.
“Fjalia që ishte në nenin e mëparshëm që ndalohen koalicionet zgjedhore ka një konotacion shumë negativ. Kështu që vetëm fjalia “se kush e ka të drejtën që të paraqesë një kandidat” është e mjaftueshme dhe nuk ka nevojë për dublim. Listat e hapura me koalicionet parazgjedhore siç jemi mësuar t’i kemi deri më sot nuk shkojnë dot bashkë”, deklaroi Bushka.
Me këtë formulim koalicionet parazgjedhore nuk ndalohen me ligj, por vetëm praktikisht.
“Lista do të ishte pambarim e pamundur për organet e menaxhimit zgjedhor, që të menaxhonin një sistem të tillë”, tha Bushka.
Megjithatë, socialisti tjetër, Alket Hyseni thotë se teorikisht koalicionet nuk ndalohen. Ai si zgjidhje propozon mundësinë që partitë të dalin me një listë kandidatësh të përbashkët nën një logo.
“Partitë mund të organizohen brenda një liste të vetme, nën një logo të re apo ekzistuese. Të gjitha shqetësimet janë adresuar në këtë draft. Ta mbështesim dhe ta votojmë pro në të gjitha nenet”, deklaroi ai.
Pas ndërhyrjes, varianti përfundimtar për i propozimit për të ndryshuar neni 68 të Kushtetutës parashikon edhe propozimin e kandidatëve për deputetë nga koalicionet.
Kur dolën hapur në mbështetje të hapjes së listave, socialistët propozuan hapje të pjesshme të tyre, jo në të gjitha qarqet e vendit. Megjithatë, në variantin përfundimtar të propozuar për ndryshimet kushtetuese hapja e tyre do të ndodhë në të paktën 8 qarqe të vednit, pasi minimumi i përcaktuar në mbledhjen e Komisionit të Ligjeve është në dy të tretat e territorit.
Ndryshimi tjetër lidhej me uljen e pragut në 2 për qind. Ndryshimet u mirëpritën nga deputetët e opozitës parlamentare, që thanë se thelbi i propozimeve të tyre, që është hapja e listave me sistem proporcional rajonal nuk është prekur.
Megjithatë, në si për sasinë e shtrirjes së listave të hapura, ashtu edhe për pragun zgjedhor parashikimet nuk do të vendosen në Kushtetutë, por tek ndryshimet në Kodin Zgjedhor, ku sipas propozimit do të reflektohen edhe ndryshimet kushtetuese për koalicionet. Opozita parlamentare kërkoi nga mazhoranca që të mbajë fjalën në këtë drejtim.