Videot kryesore
Komisioni i Ekonomisë miratoi kandidaturën e Arben Shehut për të drejtuar Kontrollin e Lartë të Shtetit dhe e kaloi emrin e tij për miratim përfundimtar në seancë plenare. Në mbledhjen e zhvilluar online votuan 18 anëtarë të këtij Komisionit, nga ku 15 votuan pro, 2 votuan kundër dhe 1 abstenim.
Deputetja e opozitës, Edlira Hyseni kërkoi të informohej nga kandidati për kryetar KLSH-je se si u përfshi në garën për të drejtuar këtë institucion. Hyseni, që mori mandatin nën siglën e LSI-së pas largimit në grup të opozitës vitin e kaluar vuri gjithashtu në pikëpyetje kualifikimet praktike të kandidatit të paraqitur nga Presidenti Ilir Meta për drejtimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit.
“A keni drejtua ndonjë institucion apo agjenci shtetërore? Në bazë të ligjit të KLSH-së, kandidati për kryetar të KLSH-së duhet të ketë 10 vite punë përvojë në fushën financiare. Në CV-në tuaj nuk e gjeta këtë informacion, apo kusht të plotësuar. Në CV-në tuaj pashë një seri të gjatë publikimesh, por nuk pashë përvojën tuaj në fushën e financës dhe auditimit. Përvoja në këtë fushë është primare. Shoh në CV-në tuaj se diploma për studimet ekonomike në Faktuletin e Ekonomisë në Vlorë, part time, data e regjistrimit ishte në 2005 dhe e keni përfunduar në 2018, 13 vite për të studiuar në ekonomi? Unë nuk di nëse keni përvojë, apo formim në lidhjen me auditimin, që t’u pyesja në lidhje me auditimet”, u shpreh Hyseni.
Në lidhje me përfshirjen në garë, Arben Shehu u përgjigj duke deklaruar se kishte aplikuar tek Presidenti duke iu referuar komunikimeve publike të Kuvendit dhe Presidencës, ndërsa shpjegoi edhe vonesën në diplomimin në ekonomik, si dhe tha se përmbush kushtin e 10 viteve punë në fushën e financave, pasi e ka ushtruar këtë në sektorin privat.
“Kam përfunduar në mënyrë të pandërprerë Faktultetin e Drejtësisë së Tiranës, masterin dhe doktoraturën dhe kam filluar studimin për ekonominë në Fakultetin e Ekonomisë që e kam ndërprerë për shkak të angazhimit të madh në Fakultetin e Drejtësisë dhe në avokati, ku kam punuar në vazhdimësi. Në 3 vitet e fundit e kam rifilluar dhe kam përfunduar studimet bachelor dhe po vazhdoj masterin për Financë. Në planin teorik mendoj se këto janë të qarta. Në planin praktik kam punuar për më shumë se 10 vite në shoqëritë tregtare, që i kam pasqyruar me aktet përkatëse nga ana e tyre për të pasqyruar punën time dhe një vlerësim nga ana e tyre për aq sa është e mundur”, u shpreh Shehu.
Në platformën dhe vizionin e tij për drejtimin e KLSH-së, kandidati Shehu tha se do të përqëndrohej tek puna parandaluese dhe jo ndëshkimore.
“Do të angazhohem maksimalisht me të gjitha institucionet në kuadër të parandalimit dhe jo të ndëshkimit. Synimi im është shmangia e klimës së ndëshkimeve. Bashkëpunimi duhet të jetë në praktikë dhe jo në teori për të parandaluar të gjitha problematikat në shkelje të ligjit në këtë drejtim”, u shpreh Shehu.
Presidenti Meta Ilir Meta depozitoi emrin e Arben Shehut në Kuvend në fillim të muajit qershor. Kjo ishte kandidatura e katërt për drejtimin e KLSH-së. Presidenca tha se Nga jetëshkrimi i tij, Shehu ka një përvojë të gjatë në fushën e pedagogjisë, por i mungon përvoja në fushën e drejtimit.
“Dr. Arben Shehu, si njohës shumë i mirë i legjislacionit, me njohuritë dhe certifikimet në fushën ekonomike dhe përvojën akademike e profesionale mbi 16 vjeçare, vlerësohet kandidat i përshtatshëm për drejtimin e Kontrollit të Lartë të Shtetit, si një institucion që ka nevojë për një qasje të re në ushtrimin e funksioneve për kontrollin e përdorimit të pasurisë publike dhe vënien para përgjegjësisë të abuzuesve me to…”, thuhet në dekretin e Presidentit.
Arben Shehu është diplomuar “Jurist” në Fakultetin e Drejtësisë, Universiteti i Tiranës, ka përfunduar Master në Shkenca Penale Fakulteti i Drejtësisë, Universiteti i Tiranës, ka gradë shkencore “Doktor i Shkencave Ligjore” në fushën e krimit të organizuar dhe legjislacionit ndërkombëtar. Është diplomuar gjithashtu edhe për Administrim Biznes.
Prej vitit 2004 e në vazhdim ai ka punuar Pedagog pranë Fakultetit të Drejtësisë, Universiteti i Tiranës.
Duke filluar nga java e ardhshme, Komisioni Hetimor parlamentar i ngritur për incineratorët do të nisë seancat dëgjimore me personat që ka thirrur për të dëshmuar, mes të cilëve edhe Kryeministri Edi Rama, që sipas kryetares së këtij komisioni, Jorida Tabaku ka konfirmuar pjesëmarrjen.
Dëgjesat janë ndarë në dy javë.
“Nga e hëna do të thërrasim dëshmitarët nga fillimi i javës, me mediat, specialistët dhe personat përgjegjës të prokurorimit publik”, deklaroi Tabaku.
Javën e dytë do të dëgjohen personat politikë, mes të cilëve edhe Kryeministri Edi Rama, që Tabaku tha se ka konfirmuar pjesëmarrjen.
“Kryeministri Edi Rama ka konfirmuar pjesëmarrjen e tij, ministrat Ahmetaj, Gjiknuri dhe njëkohësisht tre kryetarët e bashkive. Në Elbasan kemi një rast specifik. Kemi ish-kryetarin (Qazim Sejdini) dhe kryetarin aktual të Bashkisë
Tabaku tha se nga java tjetër do të dorëzojë padi penale për titullarët e institucioneve shtetërore dhe bankave të nivelit të dytë, që nuk kanë dorëzuar në këtë komision dokumentacionet dhe informacionet e kërkuara.
“Unë i kam administruar këto dokumenta, sepse i kam kërkuar qeverisë gjatë denoncimeve si deputete. Atëherë m’i dhanë se siç duket nuk mendonin se ne do t’i shkonim deri në fund kësaj çështjeje. Sot po kërkoj që t’i administroj si provë në Komision. Kemi hasur në rezistencë nga ana e Drejtorisë së Tatimeve që të sjellë të gjithë informacionin e kërkuar. Komisioni hetimor e ka në tagër që të administrojë çdo informacion, ashtu si çdo institucion tjetër hetues dhe i bëj thirrje edhe sistemit bankar që të kthejnë përgjigje, sepse përndryshe filloj paditë penale javën tjetër”, deklaroi Tabaku.
Kryetarja e komisionit hetimor u shpreh se deputetët do të vizitojnë tre incineratorët për ta parë nga afër investimet.
“Ramë dakord që të bëjmë vizita te të tre incineratorët. Ai i Elbasanit është skenë krimi tashmë, ndërkohë që te Fieri dhe Tirana kemi shumë për të gjetur, shumë për të parë. Aty nuk ka incinerator, nuk ka impiant incenerimi, megjithëse pagesat janë bërë.
Skiatorja e lindur në Itali por që garon për Shqipërinë, evitoi rrëzimin në zbritjen e dytë dhe u rendit e treta në Slalomin e zhvilluar në "Cooper Mountain" në Kolorado, Shtetet e Bashkuara. Në Klasifikimin e përgjithshëm ajo qëndron 90 pikë larg, Mikaela Shiffrin.
Automjeti tip Mercedes Benz i gjyqtarit të Vlorës, Skerdilajd Konomi shpërthen në ecje në bulevardin qendror të Vlorës rreth orës 09:00, kohë kur gjyqtari ishte duke shkuar në zyrë për të nisur ditën e punës si normalisht. Automjetit i ishte vendosur një sasi prej rreth gjysmë kilogrami tritol, nga shpërthimi i telekomanduar i së cilës ai nuk mundi të shpëtonte.
Ngjarja tronditi Vlorën dhe mbarë vendin. Por, pavarësisht zotimeve për vendosjen e autorëve para drejtësisë, ende sot kur kanë kaluar më shumë se 10 vite nuk ka një autor. Pista e parë që u hetuan ishte vrasja për shkak të detyrës. Por, kjo pistë ra shpejt nisur nga fakti që i ndjeri ishte gjyqtar i Shkallës së Parë në qytetin e Vlorës dhe nuk kishte gjykuar dosje të bujshme, që të justifikonin atentatin e e mirëorganizuar ndaj tij.
Për këtë arsye, hetimet u zhvendosën tek çështja e pronave në bregdetin e Durrësit dhe të Kavajës, ku Konomi kishte përfituar në 2009 përmes një vendimi të Gjykatës së Lartë 300 hektarë tokë të trashëguara në emër të bashkëshortes së tij. Që prej asaj kohe, prona në fjalëështë përfolur shpesh mediatikisht si e lakmuar dhe pjesërisht e privatizuar përmes mbivendosjes dhe falsifikimeve nga grupe kriminale në Durrës, ku në disa raste është përmendur edhe emri i Landi Muharremit, njohur edhe si Aleksandër Laho, apo me pseudonimin “Rrumi i Sukthit”, i njëjti person që mbeti i plagosur në atentatin ndaj prokurorit Arjan Ndoja më 1 nëntor 2019 dhe person me precedentë të theksuar kriminalë.
Rreth 50 mijë biznese me rreth 87 mijë punonjës kanë aplikuar për të përfituar pagesën e ndihmës financiare, të ofruar nga Qeveria në kuadër të paketës ekonomike kundër koronavirusit.
Kryeministri Edi Rama thotë se nga kjo listë deri më tani janë verifikuar 42 për qind e aplikimeve, ndërsa 58 për qind e tyre janë në proces verifikimi.
Nga pjesa që është verifikuar, 24 për qind kanë nisur të përfitojnë, ose do të përfitojnë në ditët në vazhdim ndihmën financiare, ndërsa 18 për qind u është refuzuar kjo ndihmë. E përkthyer në shifra, për 15 mijë e 153 të vetëpunësuar, ose punonjës të një sipërmarrjeje që ka aplikuar për të përfituar ndihmë financiare, kjo ndihmë është refuzuar.
Në total ndihma është miratuar për 20636 punonjës, nga të cilët Drejtoria e Tatimeve thotë se 17231 e kanë marrë pagesën, ndërsa pjesa tjetër është në procedura.
Duke shpërndarë të dhënat e Drejtorisë së Tatimeve, Kryeministri Edi Rama paralajmëroi zgjerimin e paketës edhe me biznese që nuk janë mbyllur për shkak të masave anti-Covid19, por që nuk kanë xhiro për shkak të izolimit.
“Biznese të tjerë të vogla të regjistruara si taksi, servise makinash, lavazhe, rrobaqepësi, bojaxhi, hidraulik, elektriçist, fizioterapi e të tjerë do të përfshihen në paketën e zgjeruar”, shkruan ai.
Veç kësaj kategoria, Rama thotë se paketa e zgjeruar do të përfshijë edhe individë, apo qiradhënës që nuk kanë të ardhura të tjera veç qirasë, apo individë të punësuar në një kompani të regjistruar si kompani e madhe, por që u është pamundësuar puna për shkak të masave.
“Për përcaktimin e masës së kësaj mbështetjeje me Bonusin e Luftës, do të vendoset duke ndjekur dinamikën e luftës në 3/4 ditët në vijim”, thotë ai.
Mijëra mbështetës të Donald Trump u mblodhën fillimisht në Washington D.C. për atë që mund të quhej si një nga demonstratat më të nxehta kundër rezultatit të zgjedhjeve presidenciale të 3 nëntorit, të thirrur në ditën kur Kongresi po përgatitej të certifikonte zyrtarisht fitoren e Presidentit të zgjedhur Joe Biden.
“Ne kurrë nuk do të dorëzohemi, kurrë nuk do të pranojmë… Ne do të ndalojmë vjedhjen”,- tha Trump ndër radhë në fjalimin e tij disa minutash, para se ngjarjet te merrnin tjeter rrjedhe.
Ndryshe nga Trump, Zv-presidenti i SHBA Mike Pence hapi me heret një sesion të përbashkët të Kongresit për të çertifikuar zyrtarisht fitoren e Presidentit të zgjedhur Joe Biden, duke mos pranuar kërkesën e Presidentit Donald Trump që ai të refuzojë në mënyrë të njëanshme votat elektorale.
Pence tha të mërkurën se ai nuk beson që ka kompetencën për të pranuar ose refuzuar votat elektorale në mënyrë të njëanshme, por mirëpriti përpjekjet e ligjvënësve për të ngritur kundërshtime në lidhje me ato që ai quajti “parregullsi të votimit”.
Pence u tha ligjvënësve përmes një letre se ai do të bënte detyrën e tij për të garantuar se shqetësimet në lidhje me zgjedhjet do të dëgjohen në mënyrë “të drejtë dhe të hapur”.
“Kur lindin mosmarrëveshje në lidhje me zgjedhjet presidenciale, sipas Ligjit Federal, janë përfaqësuesit e popullit që shqyrtojnë provat dhe zgjidhin mosmarrëveshjet përmes një procesi demokratik,” tha Pence.
Fillimisht, anëtarët e Senatit dhe Dhomës së Përfaqësuesve u mblodhën pas mesditës në një seancë të përbashkët të Kongresit për të numëruar dhe certifikuar votat elektorale që rezultuan nga zgjedhjet presidenciale të 3 nëntorit.
Por pas këtij zhvillimi, turma e protestuesve rrethoi Capitol Hill.
U raportua se kishte pasur përplasje me policinë e cila bëri thirrje për shpërndarje të turmës.
Policia e Uashingtonit evakuoi dy ndërtesa qeveritare pasi mbështetësit e Donald Trump u përpoqën të hynin me forcë.
Ligjvënësit ndërprenë seancat që hapën pasdite për çertifikimin e votave elektorale
Protestuesit u shperndane ngado në ndërtesën e Capitol Hill, (brenda dhe jashte saj) ndersa policia i shoqëroi anëtarët e Kongresit jashtë ndërtesës për arsye sigurie.
Edhe nënpresidenti Mike Pence u shoqërua për në një vend të sigurt brenda Capitoli Hill.
Sipas disa njoftimeve, brenda nderteses ka pasur edhe të shtëna me armë.
U raportua gjithashtu ne media se një person ishte qëlluar me armë zjarri. Ajo ishte nje grua qe me pas gjeti vdekjen, ndersa mbeten te lenduar edhe disa oficerë policie.
Policia tha se katër veta humben jetën gjatë protestave të së mërkurës para dhe brenda ndërtesës së Kongresit amerikan, përfshirë një grua që u plagos brenda ndërtesës. 52 persona janë arrestuar.
Nënpresidenti Mike Pence tha më pas se protestuesit që kanë lidhje me dhunën në Capitol Hill do të ndiqen penalisht me peshën e plotë të ligjit.
Policia e Capitol Hill u tha ligjvënësve në Dhomën e Përfaqësuesve të merrnin maskat e gazit që gjendeshin poshtë karrigeve të tyre dhe të përgatiteshin për t’i vendosur ato.
Presidenti Trump, në një koment në Twitter, u bëri thirrje protestuesve të ruajnë qetësinë.
Seanca në kongres u ndërpre dhe senatorët u evakuuan nga një tunel i fshehtë.
Pas këtyre zhvillimeve, Presidenti i zgjedhur Joe Biden përmes një fjalimi të shkurtër i bëri thirrje Presidentit Donald Trump të dalë në televizionin kombëtar dhe të mbrojë Kushtetutën, të bëjë thirrje që njerëzit të largohen nga Capitol Hill.
Ai e quajti ngjarjen e së mërkurës një moment të errët në historinë e vendit, një sulm ndaj Republikës dhe ndaj sundimit të ligjit.
Biden tha se skenat e kaosit në Capitol nuk pasqyrojnë Amerikën e vërtetë, nuk pasqyrojnë “atë që ne jemi”.
Ndërkohë, Presidenti Trump postoi me pas një video në Twitter, ku u bëri thirrje protestuesve me fjalët: “Tani duhet të shkoni në shtëpi, duhet të kemi paqe”.
Megjithatë, ai përsëriti në video pretendimin e tij se zgjedhjet u vodhën dhe se ato ishin të manipuluara.
“Nuk duhet të bëjmë lojën e tyre, na duhet paqe,” tha ai në videon e regjistruar në Shtëpinë e Bardhë.
Sekretari i Mbrojtjes në detyrë, Chris Miller tha ne mbremje se e gjithë Garda Kombëtare e Uashingtonit ishte aktivizuar dhe se ai ishte gati të siguronte mbështetje shtesë nëse kërkohej nga autoritetet lokale.
“Kemi aktivizuar plotësisht Gardën Kombëtare të Uashingtonit për të ndihmuar në zbatimin e ligjit federal dhe tani që bëhen përpjekje për të zgjidhur paqësisht situatën,” tha Miller.
Kreu në detyrë i Pentagonit tha se ai dhe gjenerali kryesor i vendit kishin folur me Nënpresidentin Mike Pence dhe me udhëheqësit e Kongresit për gjendjen në Kongres.
Strategjia e cilit shtet pati më sukses? Dhe rasti i Shqipërisë me pikun e kurbës para karantinës
Organizata Botërore e Shëndetësisë ka ngarkuar ekspertët e saj dhe një grup gjigant prej të paktën 1100 vullnetarësh për të vlerësuar strategjitë dhe modelet e ndjekura nga vende të caktuara në parandalimin e përhapjes së pandemisë së koronavirusit.
Ekspertët analizojnë të dhënat e publikuara nga autoritetet zyrtare të secilit vend të prekur nga Covid-19, modelet e ndjekura, llojet dhe ashpërsitë e masave kufizuese të ndërmarra, ngjashmëritë e këtyre masave për të krahasuar më pas numrin R, që në gjuhën shkencore është numri i personave që infektohen nga një person i infektuar më parë. Gazeta “Si” hulumtoi në një studim të revistës “Nature” i cili krahason strategjitë e ndjekura nga vendet e ndryshme. Duke rikthyer në kujtesë masat kryesore që mori Shqipëria, jemi munduar të bëjmë një përballje të strategjive kryesore anti-covid me atë që u ndoq në vendin tonë.
Sipas studimit të “Nature”, ajo që është vënë re deri më tani është se në vende të ndryshme që kanë ndjekur strategji dhe masa kufizuese të njëjta, numri R nuk është i njëjtë. Këtë ndryshim, ekspertët e OBSh-së ja faturojnë kryesisht kulturës dhe tipologjisë së shoqërive që ndryshojnë nga njëra-tjetra. Megjithatë, si shembulli më i suksesshëm i parandalimit të Covid-19 merret Hong-Kongu.
Strategjia e cilit shteti funksionoi më mirë?
Hong Kong-u duket se i ka dhënë botës një mësim se si të frenojë në mënyrë të shpejtë pandeminë e COVID-19. Me një popullsi prej 7.5 milion, ky vend ka raportuar vetëm 4 vdekje deri më tani. Sipas studiuesve masat e shpejta të mbikëqyrjes, karantinës dhe distancimit shoqëror, si edhe përdorimi i maskave të fytyrës dhe mbyllja e shkollave ndihmuan në shkëputjen e zinxhirit të transmetimit, gjë e matur që në fillim të shkurtit nga numri mesatar i personave të infektuar që infektojnë persona të tjerë, pra numrin R.
Por, studimi i botuar këtë muaj, nuk mund të heqë efektet e masave kufizuese dhe ndryshimeve të sjelljes që ndodhin në të njëjtën kohë. Përgatitja e efektivitetit të masave të pashembullta të zbatuara në të gjithë botën për të kufizuar përhapjen e koronavirusit është tani një nga pyetjet më të shpeshta të shkencëtarëve.
Studiuesit shpresojnë se, në fund ata do të jenë në gjendje të parashikojnë me saktësi se si shtimi dhe heqja e masave të kontrollit ndikon në normat e transmetimit dhe numrat e infeksionit. Ky informacion do të jetë thelbësor për qeveritë pasi ato hartojnë strategji për ta kthyer jetën në normalitet, duke e mbajtur transmetimin e infeksionit në nivele të ulëta për të parandaluar valët e dyta të infeksionit.
“Kjo nuk ka të bëjë me një epidemi tjetër që kemi kaluar. Bëhet fjalë me atë që do të bëhet tani,” thotë Rosalinda Eggo, një matematiciene në Shkollën e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale në Londër.
Studiuesit tashmë janë duke punuar për të studiuar modelet e përdorura për përballimin e pandemisë, për të kuptuar efektin e masave të kontrollit, duke u bazuar tek të dhënat e çdo shteti. Kombinimi i të dhënave nga e gjithë bota do t'i lejojë që të krahasojnë vendet e ndryshme se si e kanë përballuar pandeminë deri më tani. Gjithashtu, duke e krahasuar studimet individuale të vendeve, do t’u lejohet atyre të hartojnë modele që mund të bëjnë parashikime më të sakta në lidhje me fazat e reja të pandemisë për shumë vende.
Duke u tërhequr së bashku
Përpjekjet për të trajtuar këto pyetje do të marrin një forcë në javët e ardhshme nga një bazë e të dhënave që bashkon informacione për qindra ndërhyrje të ndryshme që janë prezantuar në të gjithë botën. Platforma, duke u përgatitur për Organizatën Botërore të Shëndetit (OBSH) nga një ekip në universitetit të mjekësisë në Londër, për të mbledhur të dhëna nga dhjetë grupe që tashmë ndjekin efektivitetin e masave duke përfshirë ekipe në universitetin e Oksfordit, në Mbretërinë e Bashkuar dhe organizatat e shëndetit publik dhe organizatat jofitimprurëse në vende të ndryshme të botës.
“Baza e të dhënave do të standardizojë informacionin e mbledhur nga ekipe të ndryshme dhe duhet të jetë më gjithëpërfshirëse. Agjenci të tilla si OBSH ndjekin rregullisht masat e kontrollit të përdorura, në një shpërthim epidemie, por për COVID-19 pamja duket e komplikuar pasi përmasat e pandemisë janë zgjeruar shumë shpejt,” thotë Chris Grundy, një shkencëtar në universitetin e Mjekësisë në Londër.
Studiuesit gjithashtu po ndjekin përpjekjet e fundit të disa vendeve, për të rifilluar jetën e përditshme dhe masat që vijnë me ta, duke përfshirë edhe detyrimin e mbajtjes së maskave të fytyrës. Ndërkohë, projekti i Oksfordit, po monitoron 13 ndërhyrje në më shumë se 100 vende. Ai ka përpiluar 7 vendet kryesore në një indeks të vetëm që kap ashpërsinë e përgjithshme të përgjigjes, së secilit vend dhe lejon krahasimin midis vendeve që kanë qasje të ndryshme.
Tashmë, shkencëtarët në të dy grupet po analizojnë të dhënat e tyre për të shqyrtuar ndryshimet në përgjigjet e secilit vend. Ekipi i Vjenës po kërkon modele, dhe metodat e tyre që përfshijnë vendet e grupimeve nga sa herët në epidemitë e tyre.
“Për shembull, në Evropë, algoritmet grupojnë Suedinë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Holandën së bashku si vende që vepruan relativisht ngadalë. Në fazat e hershme të epidemive të tyre, të tre zbatuan strategjitë e 'imunitetit të tufës', të cilat përfshinin disa masa ose ato që mbështeteshin në pajtueshmërinë vullnetare, megjithëse më vonë, Mbretëria e Bashkuar dhe Holanda kaluan në përgjigje më agresive, duke përfshirë izolimin në mbarë vendin,” thotë Amélie Desvars-Larrive, një epidemiologe në universitetin e mjekësisë në Vjenë.
Ndërkohë, Gjermania dhe Austria dallohen si kombe që miratuan strategji agresive dhe kontrolli të hershëm në krahasim me Italinë, Francën dhe Spanjën, të cilat zbatuan masa të ngjashme, duke përfshirë izolimin. Gjetjet e hershme nga ekipi i Oksfordit tregojnë gjithashtu se kombet më të varfra kanë prirjen të sjellin masa më të rrepta sesa vendet më të pasura, në raport me ashpërsinë e shpërthimeve të tyre.
“Kombi i Karaibeve të Haitit zbatoi izolimin që në momentin që u konfirmua rasti i parë, ndërsa Shtetet e Bashkuara pritën deri më shumë se dy javë pas vdekjes së saj të parë për të lëshuar urdhra për qëndrimin në shtëpi. Kjo mund të jetë për shkak se vendet me të ardhura më të ulëta dhe me sisteme të kujdesit shëndetësor më pak të zhvilluara veprojnë më me kujdes,” thotë Anna Petherick, një studiuese e politikave publike në Oksford.
"Ne me të vërtetë duhet të vlerësojmë ato ndërhyrje në kohë reale, kështu që të gjithë mund të bëjnë politika reale. Nëse nuk dimë se çfarë funksionon dhe ne nuk dimë sa, do të jetë vërtet e vështirë të vendosni se çfarë të bëjmë tjetër," thotë Eggo.
Në mënyrë ideale, studiuesit do të jenë në gjendje të parashikojnë sesi shtimi dhe heqja e ndërhyrjeve do të ndryshonte numrin e infeksioneve me kalimin e kohës. Krijuesit e politikave mund të përdorin parashikime të tilla, së bashku me të dhënat për aftësinë e kujdesit intensiv, për të marrë vendime nëse do të rihapin shkollat. Një teknikë tjetër përfshin analizën e regresionit, i cili vlerëson forcën e marrëdhënies midis një mase të veçantë, siç është mbyllja e shkollës dhe një metrikë, siç është R, në të gjitha vendet.
Pa një vaksinë ose trajtim efektiv, ndalimi i transmetimit mbetet mbrojtja e vetme kundër COVID-19. Njohja, me efektet e secilës masë kontrolli është thelbësore për të kuptuar se cilat mund të ndryshohen ose hiqen në mënyrë të sigurt.
Po strategjia e Shqipërisë ku qëndron?
Pika më e fortë e strategjisë së vendit tonë ishin masat kufizuese. Gazeta Si ka sjellë më herët se gjatë pandemisë vendet e varfra janë prirur drejt aplikimit të masave më të rrepta kufizuese, sesa vendet më të zhvilluara dhe kjo ka luajtur një rol thelbësor në reduktimin e përmasave të përhapjes së virusit.
Por, sa më gjatë të qëndrojnë në fuqi masat kufizuese, aq më të fortë bëhen zërat kundër tyre dhe jo gjithçka lidhet me pasojat ekonomike, apo sociale të izolimit. Mjekë dhe ekspertë kanë hedhur hipotezën se Shqipëria e ka kaluar pikun e pandemisë para se të identifikohej zyrtarisht rasti i parë më Covid-19, më 8 mars dhe shpalljes së gjendjes së emergjencës.
Gazeta “Si” solli të premten (1 maj) pretendimin e mjekëve Gëzim Xhepa dhe Roland Osmenaj se raste me koronavirus në Shqipëri janë identifikuar në spitalet shqiptare që në javën e dytë të janarit. Ata publikuan grafitë e mushkërive të disa pacientëve, që sipas tyre janë shtruar në spital me simptomat e koronavirusit. (VENDOS LINK POSTIMIN)
Duke analizuar agresivitetin e përhapjes së Covid, pra numrin R, që në rastet kur nuk ka asnjë masë kufizuese dhe distancimi fizik është mesatarisht 5, pra një person i infektuar infekton të paktën 5 persona të tjerë dhe nëse këto imazhe do t’i marrim si të mirëqëna, atëherë Shqipëria e ka kaluar pikun e pandemisë në fund të muajit shkurt, pra para se të vendoseshin masat kufizuese. Kjo do të thotë se mbajtja ende në fuqi e masave të kufizimit duket e panevojshme.
Në fakt, më 25 shkurt, kur Shqipëria dy javë nga rasti i parë me Covid-19 në Shqipëri, Ministria e Shëndetësisë, Instituti i Shëndetit Publik dhe institucionet e tjera nisën fushatën e ndërgjegjësimit të qytetarëve për higjienën personale, ku kryesorja është larja e duarve me sapun shpesh dhe mbi 20 sekonda për çdo rast.
Nga ana tjetër, njëra prej masave kufizuese që u ndërmor më vonë ishte edhe mbyllja e shkollave. Mjeku Ilir Alimehmeti e vë në dyshim dobishmërinë e këtij vendimi në parandalimin e pandemisë.
“Mbyllja e shkollave ka evituar vetëm 2-4% të vdekjeve, shumë herë më pak se masat e tjera të distancimit social. Politikanët duhet të jenë të ndërgjegjshëm mbi evidencën ekuivokale kur marrin në konsideratë mbylljen e shkollave për shkak të COVID-19. Pra, në shifrat shqiptare, mbyllja e shkollave prej gati dy muajsh (data 9 mars 2020 e deri më sot) ka evituar 0.6 – 1.2 vdekje, pra gjithsej 1 vdekje”, thotë ai.
Dyshimet përforcohen edhe më tej nga disa deklarata të mjekëve dhe ekspertëve italianë që thonë se në Itali koronavirusi ka qarkulluar në popullatë që në fillim të janarit, pra thuajse dy muaj para se të identifikohej zyrtarisht rasti i parë. Duke patur parasysh afërsinë gjeografike dhe lidhjen e fortë të Shqipërisë me qarkullim të dendur mallrash dhe njerëzit, edhe me zonat që u shndërruan në vatra të Covid-19 matanë Adriatikut, kjo tezë mund të qëndrojë.
Megjithatë, Instituti i Shëndetit Publik deklaronte në fund të muajit shkurt, pasi Italia kishte identifikuar rastet e para me virusin në fjalë se në Shqipëri nuk kishte vend për panik dhe se nuk kishte jo vetëm të dyshuar, por as të konfirmuar me koronavirus.
Në atë kohë nuk flitej për një strategji për t’u përballur me pandeminë, por vetëm për strategjitë politike. Në kohën që Italia po mbyllte një e nga një rajonet në veri të vendit, në Shqipëri jeta vazhdonte normalisht, madje Partia Socialiste zhvilloi kongresin e saj treditor dhe Presidenti Ilir Meta një protestë në mbrojtje të Kushtetutës. Protestës i parapriu një deklaratë e tij, kur një pyetje mbi rrezikun e përhapjes së virusit në Shqipëri nga ky tubim iu përgjigj duke deklaruar se për Shqipërinë virusi më i keq është “Rilindja”.
Megjithatë, disa masa paraprake u vendosën dhe në pikat kufitare filluan kontrollet mjekësore. Shqipëria konfirmoi thuajse dy javë pas Italisë rastin e parë dhe përgjatë kësaj periudhe qarkulluan hipoteza nga më të çuditshmet se përse vendi ynë nuk ishte prekur ende, përfshirë këtu edhe teorinë “se ishim të imunizuar”.
Ashtu siç studiuesit e OBSH-së po kuptojnë me saktësi se si shtimi apo heqja e masave të kontrollit ndikon në normat e transmetimit dhe numrat e infeksionit, ashtu edhe autoritetet shqiptare, apo Komiteti Teknik, duhet të ishte shprehur me saktësi shkencore se sa e kufizuan virusin Covid-19 masat e mbylljes totale të vendit.
Fill pas identifikimit të pacientit zero, më 8 mars, autoritetet ashpërsuan fushatën e ndërgjegjësimit për kujdes dhe sidomos higjienën personale. Të martën e 10 mars, dy ditë nga identifikimi i “pacientit zero”, Kryeministri Edi Rama njoftoi kufizime të moderuara në Tiranë dhe Durrës, në dy zonat e vetme ku ishin regjistruar raste me Covid-19, ndërkohë që numri i të infektuarve zgjerohej. Të enjten, më 13 mars Rama njofto dhënien pushim të administratës ditën e premte dhe mbylljen totale në fundjavë të Tiranës dhe Durrësit.
Duke menduar se bëhej fjalë për një mbyllje të përkohshme shumë u larguan nga kryeqyteti me planin për t’u rikthyer me rinisjen e javës së punës. Por, java nisi edhe me më shumë masa kufizuese. Lista e bizneseve që u mbyllën u zgjerua dhe po ashtu edhe harta e ndalimit me qytete të tjera, si Fieri, Lushnja dhe Elbasani për të përfunduar më vonë në kufizime dhe me orare të reduktuara daljeje vetëm për blerje të domosdoshme në të gjithë zonat urbane në vend.
Qarkullimi me mjete u ndalua pa autorizim dhe lëvizja nga njëri qark në tjetrin ishte e ndaluar nëse nuk kryhej për arsye shëndetësore, ose për aktivitetet që u ishte lejuar vazhdimi i punës. Pensionistëve iu ndalua kategorikisht dalja nga banesat dhe më 24 mars, Qeveria shpalli gjendjen e fatkeqësisë natyrore, ndërsa izolimin e plotë Rama nisi të zbusë me njoftime përmes Facebook, duke caktuar në fundjavë lëvizjen herë për pensionistë, herë për gratë dhe fëmijët.
Partia Demokratike kërkon fillimin e menjëhershëm të hetimeve penal ndaj kryetarit të Bashkisë së Tiranës, Erjon Veliaj, që sipas opozitës po kërcënon me metoda mafioze të gjitha mediat dhe gazetarët kritikë ndaj tij.
Ish-deputetja e PD-së, Albana Vokshi publikoi disa mesazhe, që sipas saj janë të kryebashkiakut Veliaj.
“Mesazhet e Erion Veliajt dëshmojnë mekanizmin dhe metodat mafioze e përdorura nga Kryetari i paligjshëm i Bashkisë së Tiranës për të kërcënuar dhe shantazhuar median që nuk i nënshtrohet makinerisë së stërmadhe të propagandës që paguhet me miliona Euro të zhvatura qytetarëve të Tiranës nga taksat e rritura”, tha Vokshi.
Për opozitën mesazhet në fjalë përbëjnë prova ligjore të një akti të dënueshëm kriminal dhe sipas Vokshit, ato nxjerrin në pah kryebashkiakun e Tiranës si një politikan mafioz dhe armik të lirisë së medias.
“Gjuha e egër, denigruese dhe e urrejtjes ndaj një gruaje gazetare, mesazhet kërcënuese “se nuk ka për t’ia falur” Beti Njumës pse u dha zë artistëve kundër prishjes së Teatrit Kombëtar, provojnë se Erion Veliaj përbën një kërcënim të rëndë për fjalën e lirë, i gatshëm të eliminojë këdo që cenon pushtetin e tij, duke u thënë qytetarëve të vërtetën”, vijoi Vokshi.
Kryeministri Edi Rama doli në konferencë për shtyp me temë bujqësinë, por përballë pyetjeve të gazetarëve foli gjatë edhe për përgjimet e anti-mafias italiane dhe akuzat e hedhura për përfshirjen e “Ndraghetas” në Shqipëri.
Ai i quajti “tymnaja të neveritshme të hedhura nga opozita dhe mediet, që sipas Ramës, citojnë në mënyrë selektive përfundimet e prokurorisë italiane. Sipas këtyre përfundimeve, Rama thotë se hetuesit italianë thonë se mafia italiane dështoi në përpjekjet e saj për zgjerimin e aktivitetit në Shqipëri.
"Nuk do të them për këtë duhet të flasë drejtësia, sepse në këtë rast ka folur qartësisht duke dhënë konkluzion ekipi italian he po ua lexoj për të thënë pse është turp për të gjithë ju që në vend te merreni me fakte, bëni dezinformim. Në konkluzion, citoj prokurorinë italiane, pas më shumë se një viti udhëtimesh në Tiranë dhe bisedimesh me njeri-tjetrin për investimet që do të bëheshin në Shqipëri ata dështuan totalisht dhe i vetmi investim është një dyqan i vogël, që në vitin 2018, sipas bilanceve të publikuara në QKB ka shitur mallra për 5 milionë lekë të reja dhe humbi në fund të atij viti rreth 400 mijë lekë të reja, ndërsa në vitin 2019 siguroi 4 milionë lekë të ardhura dhe 1.8 milionë lekë humbje”, tha Rama.
Kryeministri thotë se nuk ka asnjë provë dhe se përgjimet e anti-mafias italiane po përdoren për qëllime politike.
“Kjo për mua është një provë spektakolare e katandisë së opozitës dhe të mediave. Nuk e imagjinoj dot që të merret kohë nga koha e njerëzve për t'iu hedhur në fytyrë këtë lloj gjelle kuturbuese budallallëku dhe poshtërsie.. Është një mënyrë më e ulët se s'ka për të kërkuar avantazhe duke 'ia bërë nënë këtij vendi' përsëri, si gjithmonë”, deklaroi ai.
Në përgjimet e palës italiane përmendet edhe emri i Ilir Kullës, këshilltar i Presidentit Ilir Meta. Rama nënkuptoi se përmendja e emrit nuk e bën fajtor.
“Ju e dini se sa i gatshëm jam ta mbroj Metën aty ku nuk mbrohet, por nëse përmendet aty me emër dhe mbiemër, nëse këshilltari i tij që njihet si tregtar lajmesh të rreme, e provuar nga gjykata italiane për t’i bërë nënë vendit këtu, është aty, unë kam të njëjtin qëndrim edhe për ata; po pastaj? Ata mund të kenë njohje direkte me ata njerëz, po pastaj? Prokuroria italiane e ka dhënë këtë konkluzion. Nuk ka fakte dhe as prova”, deklaroi ai.
Në “mbrojtje” mori edhe Bashën.
“Ai deputet dihet që është mik i Lulzim Bashës dhe PD dhe lidhjet e këtyre njerëzve janë me të djathtën. Po pastaj?! Çfarë duhet të them unë që Lulzim Basha priste këta njerëz që i çonin mafiozët dhe u jepte fjalën që do të ndihmonte mafiozët?! S’e them dot kurrë!”, tha Rama.
Në lidhje me këto përgjime një mbrëmjen e së hënës ka reaguar edhe ambasada italiane në Shqipëri, duke bërë thirrje që çështja t’i lihet në dorë drejtësisë. SPAK nga ana tjetër ka deklaruar se po të hënën do të vihej në kontakt me autoritetet italiane për këtë çështje.
Fillesa e përgjimeve janë pas një operacioni të antimafias italiane, ku u ekzekutuan 50 masa ndalimi me akuzën për korrupsion dhe mashtrim në vlerën e 250 milionë eurove në kuadër të grupit mafioz "Ndrangheta". Aksioni pasoi një periudhë disavjeçare përgjimesh, që datojnë prej 2016-ës. Mes përgjimeve janë edhe telefonatat mes disa të arrestuarve për investime në Shqipëri.
Zef Hila, kryetar i Bashkise se Vaut te Dejes, mohoi përfshirjen në aktet e dhunës ndaj KZAZ-së, ndërkohë që pak ditë më parë gjatë një takimi me banorë të bashkisë premtonte se më 30 qershor në Vaun e Dejës nuk do të mbaheshin zgjedhje vendore.