Videot kryesore
Armenët e Nagorno-Karabakh po zbatojnë strategjinë e tokës së djegur, duke u vënë flakën shtëpive dhe gjithçkaje tjetër që mund të shfrytëzohet nga azerët në momentin që do të marrin kontrollin e disa fshatrave sipas marrëveshjes së paqes së ndërmjetësuar nga Rusia.
“Ata do të jenë këtu nesër në mëngjes. Le të vijnë dhe të jetojnë këtu, nëse munden”, thotë për agjencinë e lajmeve “Reuters” një armen i identifikuar vetëm me emrin Arsen, teksa i vë flakën shtëpisë së tij.
Korrespondentët e agjencive ndërkombëtare të lajmeve kanë raportuar se me dhjetra raste me shtëpi dhe pemtore në flakë në disa fshatra pranë qytetit Shisha, qyteti i dytë më i madh i Nagorno-Karabakh dhe i marrë nën kontroll nga Azerbajxhani.
“Reuters” ka sjellë pamjet nga një fshat malor i quajtur Charektar. Sipas marrëveshjes, Azerbajxhani do të marrë kontrollin e këtij fshati dhe të zonave të tjera të fituara gjatë luftës 6-javore me armenët duke filluar nga kjo e diel.
“Ata duhet të ndërtojnë shtëpitë e tyre nga hiri, nëse duan të jetojnë këtu”, rrëfen më tej Arsen për Reuters.
Në garë me kohën, armenët kanë ngarkuar gjithçka kanë mundur nëpër kamionë dhe janë zhvendosur më në thellësi të rajonit Nagorno-Karabakh, me një pjesë të madhe të tyre në kryeqytetin e rajonit, Stepanakert.
Të shpërngulurit nuk kanë besim te bashkëjetesa me një fqinj azer. “Keni parë ndonjëherë ndonjë armen që të bashkëjetojë me një azer?! Nuk ka dhe nuk mund të ndodhë”, thonë ata.
Në Tiranë u mbajt këtë të shtunë Parada e Krenarisë. Dhjetëra
pjesëtarë dhe përkrahës të komunitetit LGBT+ (homoseksualë, lesbike, biseksualë
dhe transgjinorë) marshuan me flamuj me ngjyrat e ylberit, nën shoqërimin në
distancë të policisë në rrugët kryesore të kryeqytetit. Disa nga pjesëmarrësit mbanin
pankarta ku shkruhej “ne jemi familje”, që ishte edhe parulla kryesore e këtij
organizimi.
Londra është shndërruar në kryeqendrën e protestave “Black Lives Matter”, që fillimisht shpërthyen në Shtetet e Bashkuara të Amerikës pas vdekjes së George Floyd në duart e një polici amerikan.
Në kryeqytetin anglez, lëvizja po përdoret për të shënjestruar monumentet, bustet e statujat e shumta që lidhen me të shkuarën kolonialiste të Mbretërisë së Bashkuar. Një pjesë e protestuesve kanë bërë thirrje përmes rrjeteve sociale që t’i shkatërrojnë këto monumente.
Në një pjesë të tyre ja kanë dalë mbanë, duke hedhur në tokë monumente të udhëheqësve britanikë të epokës koloniale dhe mbështetës të skllavërisë. Por, beteja prej dy ditësh është përqëndruar në sheshin “Trafalgar”, aty ku ndodhet edhe statuja e Winston Churchill.
Disa ditë më parë, monumenti i Kryeministrit që udhëhoqi Britaninë e Madhe në mposhtjen e nazizmit u vandalizua nga një shkrim “Churchill ishte racist!”. Ky shkrim nuk është krejt i pabazuar. Churchill është autor i disa dhënieve kontradiktore dhe me bazë raciste. Ai ka deklaruar se i urrente njerëzit me “sytë e tërhequr”, duke iu referuar aziatikëve dhe indianët i cilësonte si “kafshë menjëherë pas gjermanëve”. Po ashtu, Churchill e ka pranuar se “nuk mendonte se njerëzit me ngjyrë mund të kishin aftësi, efikasitet dhe zgjuarsi të njëjtë me njerëzit e bardhë”.
Paralajmërimi i protestuesve të “Black Lives Matter” se mund t’i drejtohen edhe monumentit të Winston Churchill aktivizoi grupet e djathta, përfshirë edhe ato të ekstremit të djathtë që të dalin në kundërprotestë për të mbrojtur këtë monument, megjithëse më herët autoritetet e kishin izoluar në një kuti metalike gjigante.
Mes dy grupeve të protestuesve u vendosën forcat e policisë në mes, megjithëse përplasjet nuk u shmangët dot. Autoritetet britanike njoftojnë se të paktën 6 persona, që të gjithë qytetarë kanë mbetur të lënduar nga plagët e marra dhe janë shoqëruar në spital për mjekim.
Bota përfshihet nga protesta “BLM”.
Në Europën kontinentale epiqendra e protestave është Parisi. Mijëra protestues dolën në rrugë e sheshe për të kërkuar drejtësi jo vetëm për vdekjen e George Floyd në SHBA, por edhe të viktimave me origjinë afrikane që kanë vdekur në duart e policisë franceze.
Edhe këtu nuk munguan përplasjet, megjithëse jo në përmasat e regjistruar në Londër. Protestës iu kundërvunë grupet ekstremiste të djathta, me sloganin “Kundër racizmit të bardhë”.
Protesta pati edhe në Melburne, Tokio, Pragë, Zvicër dhe në qytete të tjera botërore.
Partia Demokratike thotë se kriza e shkaktuar nga pandemia e koronavirusit ka shembur fasadën e propagandës në sistemin e shëndetësisë.
“Në “shëndetësinë falas” të Edi Ramës, shqiptarët blejnë vetë nga ushqimi deri tek respiratorët. Pandemia nga COVID ka shfaqur para syve të të gjithëve sa e mjeruar është gjendja në spitalet tona, sa i madh është dështimi i qeverisë, sa e rrezikshme është kjo qeveri për shqiptarët. Kontrasti mes propagandës së qeverisë dhe realitetit është i jashtëzakonshëm”, tha ish-deputetja e PD-së, Orjola Pampuri.
Ish-deputetja demokrate e shoqëron këtë reagim me një video, që thotë se janë dëshmitë e të afërmve të pacientëve që po kuron ndaj Covid-19 në spitalin “Shefqet Ndroqi”. Sipas këtyre dëshmive, situata në këtë spital është krejt tjetër nga ajo që pretendon Qeveria.
“Kryeministri dhe ministrja e Shëndetësisë flasin për spitale si në Zvicër, por qytetarët në hall në dyert e spitaleve tregojnë të vërtetën e dështimit të “shëndetësisë falas”. Ata blejnë vetë nga ushqimi i përditshëm deri tek respiratorët”, vijoi Pampuri.
PD thotë se Shqipëria është e fundit për numrin e testimeve për 1 milion banorë dhe ndër katër vendet e para për vdekje ditore dhe numrin më të lartë të përhapjes së infeksionit.
Vjosa ka dalë nga shtrati duke përmbytur qindra hektarë tokë në zonën e Fierit dhe të Vlorës dhe duke shkaktuar probleme në qarkullim. Situata është kritike në mjaft zona, ndërsa pjesë të aksit të vjetër që lidh Fierin me Vlorën janë plotësisht nën ujë.
Në Vlorë situata është edhe më dramatike. Vjosa ka përmbytur disa shtëpi në fshatin Fitore të njësisë së Novoselës, ndërsa mbi 300 banorë janë izoluar për shkak të dëmtimit të Urës së Mesaplikut.
Prefekti i Vlorës, Flamur Mamaj thotë se situata në Fitore është kritike pasi argjinatura në urën e Mifolit është çarë, duke kërcënuar të tjera banesa nga përmbytjet në orët në vazhdim.
Situatë problematike është paraqitur edhe në Fier ku në disa zona niveli i ujit ka shkuar në 50 cm deri në 1 m. Në Ferras dhe Çerven janë përmbytur serat dhe fermat duke dëmtuar tokat bujqësore, teksa uji ka hyrë deri në katin e parë të banesave. Kreu i emergjencave Civile, Haki Çako bëri me dije se janë evakuuar 13 familje, ndërsa tha s eniveli i ujit po bie dhe gjendja nuk paraqitet kritike.
Ndërkohë nënstacioni elektrik i Poçemit është ndalur që në orën 1:30 të natës dhe janë pa energji elektrike rreth 3700 familje. Pa energji janë fshatrat Hekal, Fratar, Selitë, Kutë. Reshjet e dëborës kanë sjellë probleme me energjinë elektrike në Bashkinë Maliq në Korçë. Sakaq, Në Pogradec prej 48 orësh dy Njësi Administrative, Dardhas dhe Trebinjë dhe 6 fshatra në njësinë Proptisht janë pa drita
Palët politike rivale të udhëhequra nga Edi Rama majtas dhe Lulzim Basha djathtas janë përshirë në një debat të ethshëm për çështjen e taksave, duke u paraqitur qytetarëve avantazhet e propozimeve të tyre, i pari me taksën progresive dhe i dyti me taksën e sheshtë 9 për qind.
Por, në të gjithë këtë debat të dyja palët po i qëndrojnë larg debatit për Tatimin mbi Vlerën e Shtuar për ushqimet bazë të shportës së konsumit të një familjeje. Shqipëria është ndër të paktat vende në Europë që nuk diferencon nga TVSH 20 për qind ushqimet e shportës dhe premtimi për heqjen e këtyre produkteve nga kjo skemë është bërë gjithmonë në opozitë e “harruar” në pushtet.
Një premtim për heqjen e TVSh-së për produktet e shportës është bërë në 2011 nga Edi Rama. Përmes rrjeteve sociale, Rama ilustronte me shembuj se sa do të kursenin familjet nga heqja e TVSh-së për ushqimet e shportës.
“Lejomëni të ndaj me ju një ilustrim të thjeshtë grafik të propozimit tonë për heqjen e taksave të Saliut mbi bukën, qumështin, vezët, ilaçet, duke ju thënë të gjithë atyre që thonë ku e keni programin se ja, kjo është një copëz e programit që prej më shumë se një muaji e kemi shtruar publikisht, por pakkush ndër komentatorët e ka rrokur në brendinë e vet”, sqaronte ai tabelën e çmimeve ilustruese të mësipërme.
Në dhjetor të 2011, socialistët në atë kohë në opozitë dorëzuan në Kuvend një propozim konkret për të hequr TVSh për produktet e shportës duke deklaruar në relacionin shoqërues të nismës se kjo do të ulte çmimet dhe do të ndihmonte shtresën në nevojë. Propozimi ishte pothuajse identik me premtimin elektoral të Partisë Demokratike në zgjedhjet e 2005-ës.
Por, propozimi u rrëzua nga mazhoranca PD-LSI. Kryeministri i asaj kohe, Sali Berisha deklaronte se TVSh 20 për qind për produktet e shportës mbronte prodhimin vendas dhe se me heqjen e saj tregu do të dyndej nga produktet e importit. Megjithatë, Rama nuk hoqi dorë dhe në 2013 premtimin e përfshiu te platforma qeverisëse të Partisë Socialiste.
Verën e 2015-ës flamurin e këtij premtimi e ngrinte Lulzim Basha.
“Një nga zgjidhjet që duhet të japim është të heqim TVSH-në për miellin, për bukën, për sheqerin, për vajin, për orizin. Të paktën për këto mallra. T’ua bëjmë bukën qytetarëve që ta blejnë 20 për qind më pak se sa çmimi i tregut sot”, deklaronte Basha.
Thuajse gjashtë vite më vonë, ai vjen me propozimin e taksës së sheshtë 9 për qind, ndërsa për zerimin e TVSH-së së shportës, pra ushqimeve bazë të qytetarëve, as ai dhe as Edi Rama nuk flasin më.
TVSh në Shqipëri është në nivelin 20 për qind me një nivel të reduktuar prej 6 për qind, ku nuk bëjnë pjesë ushqimet e shportës. Niveli i reduktuar prej 6 për qind aplikohet prej 2017-ës në sektorin e turizmit dhe agro-turizmit dhe të librave, ndërsa të përjashtuara nga kjo skemë janë eksportet, shërbimet shëndetësore, importi i inputeve dhe makinerive bujqësore etj.
Në rajon, Maqedonia e Veriut aplikon prej 1 janarit të këtij viti një TVSh standarde prej 10 për qind për të gjitha kategoritë që lidhen me furnizimin dhe shitjen e ushqimeve dhe pijeve, ndërsa para këtij ndryshimi aplikonte një taksë me dy nivele, 18 dhe 5 për qind. 18 për qind ishte TVSh në rastet e konsumit të ushqimit në vendin e furnizimit (baret, restorantet, fast food-et, shërbimi “Merre me vete”, etj), ndërsa 5 për qind për miellin, bukën, orizin, vajin, kripën në rastet kur bliheshin në dyqane.
Kosova aplikon një TVSH standarde prej 18 për qind dhe një normë të reduktuar prej 8 për qind për ujin (me përjashtim të ujit të ambalazhuar në shishe), furnizimin me energji elektrike, përfshirë transmetimin dhe shpërndarjen, drithërat dhe nënproduktet e tyre, si mielli, buka dhe produkte të ngjashme, vajin për gatim, kripën, vezën dhe librat.
Me TVSH të reduktuar 8 për qind janë edhe furnizimet mjekësore, farmaceutike dhe shërbimet e ofruara nga industria e turizmit, për këtë të fundit me afat deri më 31 dhjetor të 2021 si nismë e qeverisë për të ndihmuar këtë industri.
Serbia aplikon një TVSh standarde prej 20 për qind, por aplikon nivelin e reduktuar prej 8 për qind për ushqimet bazë, ujin, gazetat, ilaçet, kompjuterat, etj.
Në Greqi, TVSh standarde është 23 për qind, por aplikon dy norma të reduktuara. 13 për qind për ushqimet dhe pijet, ilaçet, transportin dhe 6.5 për qind për hotelet, librat për fëmijë, gazetat dhe të tjera shërbime që klasifikohen si bazike.
Bosnje Herzegovina nuk ka asnjë përjashtim nga skema e TVSh-së standarde që e ka të vendosur në nivelin 17 për qind.
Kryeministri Edi Rama u ndal në zonat e përmbytura nga Lumi i Vjosës në Fier dhe Vlorë, ku në takimet që pati me drejtuesit emergjencave civile, ata të pushtetit vendor dhe qytetarë tha se këto përmbytje janë edhe pasojë e mungesës së hidrocentraleve dhe digave në këtë lumë.
“Për sa kohë ku do të mbahet lumë i egër dhe ne duam ta mbajmë lumë të egër, përsa kohë asnjë hidrocentral dhe digë nuk do të lejohet kjo vetvetiu i ka ato risqet e veta. E bukur shumë është egërsia e lumit, por pastaj....”, tha Rama.
Vjosa është lumi i fundit i egër i Europës, që rrjedh në shtratin e vet natyror pa ndërhyrje devijuese nga dora e njeriut. Për këtë arsye, aktivistë dhe ambientalistë kërkojnë shpalljen e Vjosës Park Kombëtar përgjatë të gjithë gjatësisë së tij.
Megjithatë, në prill të këtij viti Rama është shprehur se Qeveria nuk mund të plotësojë kërkesën e aktivistëve dhe organizatave mjedisore vendore dhe ndërkombëtare për të shpallur Lumin e Vjosës si Park Kombëtar në të gjithë rrjedhën e tij.
Ai tha se ka qenë ai që e ka shtyrë përpara idenë për të mbrojtur këtë lum duke e kategorizuar si zonë të mbrojtur, por vlerëson se shpallja e tij Park Kombëtar në të gjithë rrjedhën është e pamundur.
“Idenë e Vjosës Park Kombëtar kemi qenë ne që e kemi promovuar. Zonë e mbrojtur është një kategorizim që e mbron qartësisht nga ndërhyrjet në shtratin e saj, që nuk lejon ndërtimin e digave për hidrocentrale, ndërsa koncepti Park Kombëtar duhet trajtuar në zonë në mënyrë të kujdesshme, sepse nuk mund të shtrihet në gjithë rrjedhën e saj. Duhet ndarë zona e mbrojtur nga ajo Park Kombëtar, si dhe nga zhvillimi i aktiviteteve që nuk kërcënojnë Vjosën vetë”, thotë Rama gjatë një interviste në “Ëake Up”.
Shoqata vendase e ndërkombëtare dhe aktivistë të mbrojtjes së mjedisit kanë ndërmarrë fushatën “Vjosa Park Kombëtar Tani”. Kësaj fushate i janë bashkangjitur edhe emra të njohur, mes të cilëve edhe aktori i famshëm Leonardi Di Caprio. Shpalljen e Vjosës Park Kombëtar në të gjithë rrjedhën e tij e ka mbështetur edhe Presidenti Ilir Meta, ndërsa këtë e ka kërkuar edhe Bashkimi Europian në raportin e fundit të progresit të miratuar nga PE.
Në këndvështrimin e Brukselit janë disa projekte të Qeverisë shqiptare që cenojnë zonat e mbrojtura dhe theksi vihet tek Valbona në veri dhe Vjosa në jug.
“I kërkojmë Qeverisë që të minimizojë ndikimin tek biodiversiteti duke ndaluar projektet për ndërtimin e hidrocentraleve në zonat e mbrojtura, sidomos në zonat pranë lumenjve Valbonë dhe Vjosë”, thuhet në raport.
Valbona është shpallur Park Kombëtar dhe i njëjti status bëhet thirrje që t’i jepet Vjosës përgjatë të gjithë rrjedhës së tij.
“Të vendoset sa më shpejt shpallja e Vjosës Park Kombëtar përgjatë të gjithë rrjedhës së tij në përputhje me zotimin e bërë”, thotë raporti.
KE shpreh shqetësim se disa projekte kanë bërë dëm në mjedis në zonat e mbrojtura dhe i kërkon Qeverisë që të konsultohet ngushtë me shoqërinë civile dhe komunitetet vendore para se të vendosë për projekte të tilla në të ardhmen.
Pas një seance maratonë, Gjykata e Posaçme kundër Korrupsionit dhe Krimit të Organizuar (GJKKO) ka caktuar masën e sigurisë “arrest me burg” për Jamarbër Malltezin, i arrestuar për korrupsion dhe pastrim parash, për dosjen hetimore të privatizimin e ish-kompleksit sportiv të klubit Partizani.