Videot kryesore
A mund të ndryshohen në mënyrë të njëanshme rregullat themelore që rregullojnë konkurrencën zgjedhore, veccanërisht rregullat në lidhje me transformimin e votave në mandate mes konkurentëve pasi të ketë filluar procesi zgjedhor dhe vetëm 6 muaj para datës së zgjedhjeve? Sa e rëndësishme është qëndrueshmëria e legjislacionit zgjedhor dhe njohja e ligjit nga konkurrentët zgjedhorë mjaftueshëm kohë përpara zgjedhjeve për vetë cilësinë dhe besueshmërinë e procesit të zgjedhjeve?
Nëse rregullat, veccanërisht ato që kanë të bëjnë me transforimin e votave në mandate midis konkurrentëve ndryshohen në mënyrë të njëanshme dhe shumë afër datës së zgjedhjeve në mënyrë që të sigurojnë avantazh për partinë që ka paraqitur ndryshimet, a dëmtojnë, ose ndikojnë këto ndryshime parimet e qëndrueshmërisë së ligjit, sigurisë juridike dhe rregullave të barabarta të lojës së konkurrimit që janë kycce për të përmbushur angazhimet e OSBE-së për zgjedhje demokratike? A e kompromentojnë këto ndryshime procesin zgjedhor? A kompromentojnë ato stabilitetin politik nëse bëhen në kundërshtim me konsensusin e 24 janari dhe 5 qershorit të arritur nga shumica e partive politike?
A shkelet përfundimisht parimi i garancive proceduriale nëse ndryshime të tilla në ligjin zgjedhor të miratuara njëanshmërisht dhe me nxitim bëhen në mungesë të një gjykatë kushtetuese funksionale, e cila mund të kontrollojë përpuethshmërinë e tyre me Kushtetutën dhe standardet e Konventës Europiane të të Drejtave të Njeriut.
Ndërsa ndryshimet e njëanshme në Kushtetutë të Kodit Zgjedhor të 30 korrikut dhe 5 tetorit nuk ishin pjesë e rekomandimeve të hershme të OSBE/ODIHR për Shqipërinë, a është procedura urgjente një motiv i ligjshëm për të justifikuar ndyrshimet e njëanshme nga një Parlament i kontestuar që nuk plotëson kuorumin kushtetues prej 140 deputetësh? A kishte ndonjë nevojë kushtetuese sipas standardeve ndërkombëtar për t’i modifikuar ato në mënyrë të njëanshme?
A është dispozita e futur rishtasi në Kodin Zgjedhor për të drejtën e kryetarit të një partie politike për të kandiduar në 4 qarqe zgjedhore në përputhje me standardet ndërkombëtare dhe veccanërisht me parimin e mosdiskriminimit mes kandidatëve dhe votuesve?
A e pengojnë rregullat aktuale në fuqi për mbledhjen dhe shndërrimin e tyre në mandate mes konkurrentëve, veccanërisht ato në lidhje me koalicionet zgjedhore dhe formulën përkatëse për ndarjen e mandateve, futjen e listave të hapura dhe përzgjedhjen e kandidatëve nga votuesit? Në rast se legjislacioni miraton listat e hapura, ndërsa mekanizmi ekzistues i koalicioneve zgjedhore dhe formula përkatëse për ndarjen e mandateve për koalicionet mbeten ashtu sicc janë aktualisht në fuqi, a do të ishte legjislacioni përkatës shqiptar në përputhje me angazhimet e OSBE-së?
A i dëmton të drejtat e partive politike dhe elektorateve të tyre imponimi i njëanshëm i ndryshimeve në Kodin Zgjedhor në lidhje me koalicionet zgjedhore për të kandiduar me një listë unike?
Duke pasur në konsideratë situatën, cila do të ishte një zgjidhje e pranueshme për të garantuar një proces zgjedhor me standarde europiane për zgjedhje demokratike dhe të dakordësuara nga të gjitha aktorët kryesorë politikë dhe subjektet zgjedhore në mënyrë që të shmanget një krizë tjetër zgjedhore dhe politike.
Presidenti Ilir Meta iu rikthye gjuhës së ashpër të 2019-ës dhe marsit të 2020 ndaj Qeverisë. Ai foli për grupe paramilitare që po bëjnë fushatë për socialistët, për banda ndërkombëtare e vendore që duan të shtypin një popull e për Qeveri që ka dalë garante e Ndraghetës për t’i pastruar paratë e krimit.
Meta u shpreh se ka një plan të qartë për të mbrojtur votën e shqiptarëve më 25 prill dhe se ndryshe nga 2017-të, këtë herë do të flasë dhe të veprojë para se, sipas tij, zgjedhjet të mbahen me standardet e Shijakut dhe të Dibrës.
Presidenti interpretoi edhe incidentin e ndodhur në Elbasan, ku u përplasën mbështetësit e Ramës dhe të Bashës. Përgjegjës bëri Ramën, ndërsa nënkuptoi se në radhët e PS-së ishin persona të botës së krimit, që i quajti grupe paramilitare. Presidenti përsëriti se vendi është nën kërcënimin e bandave, që tha se janë ndërkombëtare dhe lokale.
“Pse i përplasin takimet në të njëjtën kohë?! Eksperimente të tilla me grupe paramilitare nuk duhet të ekzistojnë, sepse do të ketë veprime të paimagjinueshme ndaj kujtdo që kërkon të shkelë shqiptarë, për t’i treguar vendin kujtdo që mendon se mund të shtypë me këmbë popullin shqiptar, sipas porosive të marra nga bandat ndërkombëtare dhe lokale, siç i patë ata të Elbasanit, që janë me tendera dhe kriminelë”, tha Meta.
“Nuk lejon Ilir Meta instalimin e një junte në Shqipëri. Është detyrë e presidentit që t’i dalë për zot Kushtetutës. E pësuam njëherë në zgjedhjet e 2017-ës dhe mos prisni që Presidenti të reagojë pasi të bëhen zgjedhjet me standardet e Shijakut, Dibrës dhe të bandës së Bashkisë së Tiranës”, tha ai.
Diskutimet në komisionet parlamentare të projektbuxhetit për vitin 2022 u shoqëruan me jo pak tension e përplasje mes mazhorancës dhe opozitës. Përlasjet nisën që në Komisionin e Ekonomisë.
Shqetësimi i ngritur nga deputetët e Partisë Demokratike lidheshin me pagesat e parashikuara për koncesionet në tërësi dhe sidomos për koncesionin e incineratorëve në veçanti. Në lidhje me pagesat totale të parashikuara për koncesionet, deputetja e PD, Jorida Tabaku tha se ato ishin më të lartat ndër vite.
“Shpenzimet e vitit 2022 do të jenë më shumë se sa 27% e PBB që është vlera më e lartë në mbi 20 vite. Por kjo rritje do të shkojë për PPP-të të cilat do t’i kushtojnë buxhetit thuajse 2 mld euro. Shpenzimet kapitale janë 58 mln euro dhe këtu nuk është përfshirë rindërtimi dhe kanë një rënie me 10% në raport me vitin 2021”, tha Tabaku.
Ajo akuzoi se janë parashikuar të kryhen pagesa për privatët për shërbime që ata nuk i kanë ofruar dhe nuk i ofrojnë. Deputetja e PD renditi shtatë koncesione dhe mes tyre foli edhe për shërbimin e infrastrukturës së çelësave publikë që, sipas saj, japin me koncesion fiskalizimin me vlerë 208 mln lekë
Akuza u hodh poshtë nga ministrja e Financave, Delina Ibrahimaj, ndërsa paraardhësja e saj, Anila Denaj i ndau pagesat sipas zërave. Mes tyre ajo përmendi edhe koncesionin e skanimit në dogana, i dhënë që në kohën e qeverisë së Partisë Demokratike.
Në këtë moment ndërhyrja pa mikrofon e Jorida Tabakut ka shkaktuar tension në sallë, ku në debat është përfshirë edhe deputeti Erion Braçe. Përplasja detyroi kryetarin e Komisionit, Eduard Shalsi që ta ndërpresë mbledhjen.
Ish-ministrja Denaj hodhi poshtë akuzat se pagesat nuk po kryhen për marrjen e shërbimeve. Ajo përmendi koncesionin e Rrugës së Arbrit dhe atë të Check Up në shëndetësi, ku tha se do të marrin shërbim 800 mijë qytetarë.
Pas Komisionit të Ekonomisë, përplasja u zhvendos në Komisionin e Ligjeve. Këtu, opozita ngriti shqetësimin për paratë që do të paguhen për incineratorët.
“Keni parashikuar në buxhet se nga 2 PPP-të, bëhet fjalë për dy inceneratorët Elbasani dhe Fieri keni parashikuar se në vitin 2022 do të jepni, 18 milionë euro. Për Fierin kujtoj që në vitin 2020, në shtator, Rama për Fierin tha opublikisht, në shjetor 2020 përfundon inceneratori i Fierit dhe dhe do të fillojë nga puna. Një nga plagët më të mëdha që ka ai qytet. Muajin e kaluar Fieri u helmua, si edhe Lushnja. Në buxhetin që keni prezantuar keni parashikuar 18 milionë euro të tjera. Sa janë këto para të tjera që gllabëron inceneratori i Fierit, djeg para, jo plehra dhe cila është arsyeja për sa kohë kryeministri ka thënë se ka përfunduar investimi. Për çfarë jepen?”, ishte njëra prej pyetjeve të ngritura nga nënkryetari i PD, Enkelejd Alibeaj.
Ministria e Financave u përgjigj duke deklaruar se ajo nuk përfshihet te detajet teknike dhe deklaratat publike, por përqëndrohet te shkresat zyrtare dhe zbatimi i kontratave koncesionare të nënshkruara me palën private.
Sa u takon akuzave se për 2022, qeveria parashikon shifrën më të lartë ndër vite për pagesat e koncesioneve, ministrja Delina Ibrahimaj i hodhi poshtë. Ajo tha se pagesat janë parashikuar në nivelin 13.8 miliardë lekëve, ndërsa 2021 pritet që të mbyllet me 14.5 miliardë lek.
Qindra qytetarë iu përgjigjen thirrjes së Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit dhe të opozitës dhe dolën në protestë në Bulevardin Dëshmorët e Kombit, në të njëjtin vend ku janë organizuar edhe dy protestat e mëparshme.
Në këtë protestë, Aleanca për Mbrojtjen e Teatri ka dalë me një peticion me dy kërkesa.
“Së pari, të ndërtojmë teatrin aty ku ishte, ashtu siç ishte dhe së dyti kërkojmë nga drejtësia të zbardhë sulmin terrorist që u krye mbi artistët dhe qytetarët dhe intelektualët. Kemi pamjet si tërhiqen zvarrë intelektualët, sepse donin të mbronin kulturën dhe dinjitetin”, deklaroi gjatë fjalës para të pranishmëve, regjisori Robert Budina.
Budina lexoi edhe një deklaratë të AMT-së ku përsëritet se shembja e teatrit është shembje e themeleve të demokracisë dhe një akt i mirëfilltë terrorist.
“Teatri Kombëtar u sulmua me një akt të mirëfilltë terrorist, me njërëz të armatosur dhe me mjete të rënda goditën ndërtesën me qytetarë brenda në godinë. Është rastësi që sot nuk kemi viktima nga ky akt terrorist. Pas kësaj ngjarjeje qytetarët vërshuan në rrugë për të ndaluar këtë masakër ndaj kulturës, pronës publike dhe të drejtave të njeriut dhe u përballën me dhunën joproporcionale të policisë”, thuhet në deklaratë.
AMT ka dorëzuar dy padi në SPAK kundër kryebashkiakut të Tiranës, Erion Veliaj dhe zyrtarëve të tjerë të pushtetit vendor, por pak besim ka tek drejtësia e re.
“Këtu drejtësia ka marrë fund! Kontrata me shtetin është thyer! Qytetarët në mëshirë të fatit, në gjendje natyrore primitive ku forca është i vetmi mjet veprimi dhe komunikimi. Pse mbërritëm deri këtu? Sepse kanë rënë institucionet! Tani fjalën e keni ju, e ka sheshi. Nëse nuk ka një reagim të shpejtë nga drejtësia e re, qytetarët legjitimohen të mbrojnë veten dhe pasuritë e tyre me të gjitha format”, vijon deklarata.
AMT ka depozituar dy kallëzime në SPAK, ku akuzohen institucione dhe drejtues në nivel qendror e vendor për shpërdorim detyre dhe deri “vrasje e mbetur në tentativë”, pasi në momentin e nisjes së shembjes së godinës së teatrit, brenda saj kishte ende protestues.
“Akuzojmë drejtpërdrejtë, Kryeministrin Edi Rama, kryebashkiakun, nënkryetarin e bashkisë, ministren e Kulturës, drejtorin e TK, drejtorët e bashkisë, këshilltarët, të gjithë titullarët që me veprimet dhe mosveprimet e tyre prodhuan ngjarjen kriminale të 17 majit”, thonë artistët.
Shqipëria, thotë AMT, është futur në një spirale dhune dhe paligjshmërie që mund të degjenerojë në përplasje civile. Si hap të parë për të qetësuar situatën, artistët kërkojnë ndalimin e të gjitha punimeve në truallin e Teatrit Kombëtar.
Grupi i artistëve dhe i aktivistëve të Aleancës për Mbrojtjen e Teatrit kanë mirëpritur mbështetjen e ofruar nga partitë opozitare, por gjatë protestës së të hënës nuk pranuan asnjë emër që nuk kishte lidhje me teatrin që të ngjitej në podium.
Megjithatë, Lulzim Basha dhe Monika Kryemadhi në deklaratat e dhëna për mediat kanë përsëritur mbështetjen për protestat e AMT-së. Basha e cilëson shembjen e teatrit si tejkalim i vijës së kuqe dhe shpallja e aktit të luftës nga ana e Edi Ramës. Ai akuzon Ramën dhe Veliaj se janë peng i pazareve të pista me krimin.
Ndërkohë, pak orë para protestës së radhës, Presidenti Ilir Meta përmes postimi në mbrojtje të protestave pas prishjes së Teatrit Kombëtar thotë se të gjithë duhet të jemi të bashkuar deri në fund për të mbrojtur Kushtetutën.
“Kjo dhunë ka vetëm një emër dhe një adresë! Kush hesht dhe nuk guxon ta dënojë është bashkëfajtor dhe nxitës i saj! Kurajë qytetare dhe solidaritet! Demokracia nuk dhurohet, por mbrohet dhe fitohet! Të bashkuar deri në fund, me dashuri për Shqipërinë europiane”, tha Meta.
Më herët, gjatë ditës gjykata liroi protestuesit e ndaluar gjatë protestës së të hënës, mes të cilëve edhe drejtuesin e Lëvizjes Vetëvendosje në Tiranë, Boiken Abazi.
Naftëtarët e Ballshit kanë nisur protestën sot, të enjten, 17 shtator, përpara Ministrisë së Energjitikës dhe Infrastrukturës që në orën 11 të paradites siç e kishin paralajmëruar.
“Prej shumë vitesh ne, naftëtarët e Ballshit, jemi vjedhur, tallur e nëpërkëmbur nga pronarët dhe pushtetarët. Kemi thuajse 20 paga pa marrë, edhe pse i kemi fituar me gjyq. Jemi të papunë këta 11 muaj të fundit, pa bukë për fëmijët dhe familjet tona! Ju bëjmë thirrje qytetarëve të Tiranës të solidarizohen dhe t’na mbështesin në kërkesat tona. Për të drejtat tona, për djersën e ballu dhe bukën e fëmijëve! PUNË, PAGË, PERSPEKTIVË!” – ciitohej në njoftimin e naftëtarëve ku lajmërohej mbajtja e protestës.
Ata kërkojnë nga qeveria të ndërhyjë te kompania menaxhuese e rafinerisë, e cila prej 10 muajsh nuk u ka dhënë pagat. Naftëtarët po ashtu kërkojnë rifillimin e punës së rafinerisë.
Me pankarta në duar me mbishkrimin “Duam punë, respekt dhe bukë”, ata kërkojnë të trajtohen me dinjitet për punën e tyre të vështirë dhe keqpaguar.
Protesta në Tiranë vjen pas disa ditësh protestë në rafinerinë e Ballshit.
Të premten 11 shtator, naftëtarët lajmëruan se i kishin lënë afat deri në 14 shtator kompanisë ‘Allun’, që menaxhon rafinerinë, për të paguar pagat e prapambetura dhe për të rinisur punën.
Naftëtarët u shprehen se të hënën, 14 shtator rinis mësimi dhe ata nuk munden të paguajnë shpenzimet e shkollimit të fëmijëve të tyre, pasi prej 10 muajsh nuk marrin asnjë pagë.
Kreu i sindikatës së naftëtarëve, Sokol Dautaj është shprehur se përfaqësuesit e kompanisë janë zhdukur, megjithsë një javë më parë ata premtuan se do të nënshkruanin kontratat e reja të punës dhe do të paguanin pagat e prapambetura.
Mandej situatata në protestën e naftëtarëve është tensionuar. Ata kanë tentuar të cajnë kordonin e policisë për të hyrë në godinën e Ministrisë. Bëhet me dije se nën pranga kanë përfunduar pesë naftëtarë.
Protestuesit thonë se kanë 20 paga të pamarra dhe 11 muaj pa punë, ndërsa gjendja e tyre ekonomike është e vështirë. Naftëtarët deklarojnë se protestat dhe manifestimet kanë rënë në vesh të shurdhër dhe se situata tashmë është bërë e padurueshme. “Nuk mban më ujë pilafi”- thonë ata.
Teksa naftëtarët janë mbledhur për të protestuar, forca të policisë kanë ndërhyrë për të mos lejuar mbajtjen e protestës, për shkak të mospërhapjes së COVID-19.
Inspektoriati i Lartë i Drejtësisë ka urdhëruar nisjen e hetimeve në lidhje me kryetaren e Gjykatës së Elbasanit, Enkeleda Kapedani, pas publikimit të një serie videosh në rrjetet sociale, ku dyshohet se gjyqtarja përdor korridoret dhe zyrën e institucionit që drejton si pasarelë për të treguar luksin.
ILD thotë se është njohur me materialet filmike të shpërndarë në media ditën e diel dhe fill pas kësaj, kreu i këtij institucioni, Artur Metani ka urdhëruar nisjen e hetimit disiplinor.
Mbetet për t’u parë përfundimi i këtij hetimit të nisur, nëse ILD do t’i kërkojë Këshillit të Lartë Gjyqësor shkarkimin e saj. Ajo që dihet është se gjyqtarja Kapedani është në krye të gjykatës në një nga rrethet më problematikë sa i takon rendit e sigurisë.
Enkeleda Kapedani ka marrë drejtimin e Gjykatës së Elbasanit në shtator të vitit të kaluar, ndërsa si emër është përfolur në disa raste për vendime të dyshimta, si në rastin e 2019-ës, kur liroi nga burgu Viktor Ymerin, anëtar i bandës së Gaxhait.
Zef Hila, kryetar i Bashkise se Vaut te Dejes, mohoi përfshirjen në aktet e dhunës ndaj KZAZ-së, ndërkohë që pak ditë më parë gjatë një takimi me banorë të bashkisë premtonte se më 30 qershor në Vaun e Dejës nuk do të mbaheshin zgjedhje vendore.
Vjosa ka dalë nga shtrati duke përmbytur qindra hektarë tokë në zonën e Fierit dhe të Vlorës dhe duke shkaktuar probleme në qarkullim. Situata është kritike në mjaft zona, ndërsa pjesë të aksit të vjetër që lidh Fierin me Vlorën janë plotësisht nën ujë.
Në Vlorë situata është edhe më dramatike. Vjosa ka përmbytur disa shtëpi në fshatin Fitore të njësisë së Novoselës, ndërsa mbi 300 banorë janë izoluar për shkak të dëmtimit të Urës së Mesaplikut.
Prefekti i Vlorës, Flamur Mamaj thotë se situata në Fitore është kritike pasi argjinatura në urën e Mifolit është çarë, duke kërcënuar të tjera banesa nga përmbytjet në orët në vazhdim.
Situatë problematike është paraqitur edhe në Fier ku në disa zona niveli i ujit ka shkuar në 50 cm deri në 1 m. Në Ferras dhe Çerven janë përmbytur serat dhe fermat duke dëmtuar tokat bujqësore, teksa uji ka hyrë deri në katin e parë të banesave. Kreu i emergjencave Civile, Haki Çako bëri me dije se janë evakuuar 13 familje, ndërsa tha s eniveli i ujit po bie dhe gjendja nuk paraqitet kritike.
Ndërkohë nënstacioni elektrik i Poçemit është ndalur që në orën 1:30 të natës dhe janë pa energji elektrike rreth 3700 familje. Pa energji janë fshatrat Hekal, Fratar, Selitë, Kutë. Reshjet e dëborës kanë sjellë probleme me energjinë elektrike në Bashkinë Maliq në Korçë. Sakaq, Në Pogradec prej 48 orësh dy Njësi Administrative, Dardhas dhe Trebinjë dhe 6 fshatra në njësinë Proptisht janë pa drita