Presidenti Ilir Meta doli para gazetarëve për të arsyetuar edhe juridikisht kërkesën drejtuar Gjykatës Kushtetuese për shfuqizimin e vendimit të Këshillit të Ministrave që kalon në pronësi të Bashkisë së Tiranës godinat dhe truallin e Teatrit Kombëtar.

Shkelja kryesore kushtetuese në këtë vendim, sipas Presidentit Meta, është tejkalimi i kompetencave nga ana e Bashkisë së Tiranës. Presidenti tha se teatri është një vepër kombëtare me interes të rëndësishëm për vlerat dhe ruajtjen e trashëgimisë kulturore që nuk mund t’i kalohet në menaxhim pushtetit vendor.

“Bashkia Tiranë nuk mund të ketë në pronësi këtë truall, pasi është kombëtar. Për një pasuri të tillë publike pronësia duhet të jetë vetëm pronë e Republikës së Shqipërisë”, u shpreh Presidenti.

Në vendimin e datës 9 maj të Qeverisë, kushtëzohet kalimi i pronësisë me prishjen e objektit ekzistues dhe ndërtimit të një objekti të ri. Pikërisht për këtë arsye, kreu i shtetit i kërkon Gjykatës Kushtetuese që ta marrë në shqyrtim dhe të vendosë për pezullimin e të gjitha veprimeve, pasi në të kundërt, siç tha ai, vendi rrezikon të humbasë një pjesë të identitetit kombëtar dhe historinë 80-vjeçare të teatrit.

“Pasojat do të ishin të parekuperueshme. Prandaj, kjo e bën të domosdoshme që të vendoset pezullimi i të gjitha akteve deri në marrjen e një vendimi nga ana e Gjykatës Kushtetuese”, tha Meta.

Presidenti thotë se në thelb, si VKM-ja e Qeverisë, ashtu edhe ligji për dhënien me koncesion të këtij trualli, që kreu i shtetit e ka dorëzuar në Kushtetuese që në korrik të 2019 janë e njëjta gjë. Meta shmangu komentin mbi deklaratat e kryetarit të Bashkisë së Tiranës, që pak ditë më parë tha se teatri i ri do të bëhet dhe kërkoi nga Presidenti që “të mos fuste hundët tek punët që s’i takojnë”, duke përdorur shprehjen tiranase “graj gamorin tat”.

Por, ai tha se çështja e Teatrit Kombëtar është një çështje e ngritur në nivele kushtetuese tashmë dhe nuk kurseu tonet e forta.

“Presidenti është gjithmonë në krye të detyrës së tij në mbrojtje të Kushtetutës dhe interesit kombëtar e publik. Sa i takon ndonjë karagjozi, apo karagjozëve që kërkojnë të bëjnë prova force me Presidentin, duhet ta ketë të qartë se Presidenti sillet me përgjegjësi maksimale, mban shënim çdo gjë dhe i ka bërë paralajmërimet të përsëritura. Presidenti do të bëjë detyrën e tij, pa rënë në provokime banale”, deklaroi ai.

Kërkesa në Gjykatën Kushtetuese për anulimin e VKM-së së Qeverisë u dorëzua më herët nga Këshilltari ligjor i Presidentit, Bledar Dervishaj.

“Kjo është kërkesa e dytë që Presidenti i dorëzon kushtetueses dhe në të kërkohet shfuqizimi i vendimit të 8 majit 2020, që kalon në pronësi të Bashkisë së Tiranës, godinën e Teatrit Kombëtar, që sipas qëllimit të shprehur në vetë VKM-në e Qeverisë duhet të prishet”, deklaroi për Zërin e Amerikës, këshilltari Dervishaj.

Dervishaj tha se kërkesa është në vijimësi të padisë së parë kundër prishjes së godinës.

“Argumentat kushtetues mbeten të njëjtë, që godina paraqet interes të lartë publik dhe kombëtar dhe prishja e saj shkakon humbje. Prandaj, Presidenti kërkon nga Gjykata Kushtetuese fillimisht pezullimin e efekteve të këtij akti deri kur gjykata të shprehet. Të ndalohet çdo veprim administrativ që cenon godinën e teatrit”, tha Dervishaj.

Dorëzimi i kërkesës nga ana e Presidentit i paraprin mbledhjes së parashikuar për të premten të Këshillit Bashkiak të Tiranës, ku në rend të ditës është edhe shqyrtimi i vendimit për prishjen e godinës ekzistuese dhe ngritjes së godinës së re.

Ndërkohë, pasdite e së mërkurës forca të shumta të policisë bashkiake u panë afër teatrit, duke shkaktuar reagim të fortë nga grupi i artistëve dhe anëtarëve të shoqërisë civile që protesojnë prej muajsh kundër shembjes së godinës.

Lulzim Basha zhvendosi turin e takimeve me qytetarët dhe bizneset jashtë Tiranës. Kreu i Partisë Demokratike u ndal në qytetin e Durrësit, nga ku bëri një panoramë edhe më të zymtë të gjendjes ekonomike dhe sociale në të cilën ndodhet vendi.

Basha thotë se dhjetëra tregtarë që takoi i treguan për rënien drastike të konsumit dhe për mosmarrjen e asnjë qindarke ndihmë nga shteti, duke faktuar, sipas tij, se dështimet e Edi Ramës po u kushtojnë shumë shtrenjtë qytetarëve, që po varfërohen edhe më shumë.

Opozita thotë se veç kësaj, bizneset po përballen edhe me faturime të rritura të energjisë elektrike dhe të ujit. Sipas Bashës, pronarët e bizneseve të vogla e përkufizojnë si vjedhje vendimin e Qeverisë për faturat aforfe të dritave dhe të ujit.

Sipas njoftimit zyrtar të shpërndarë nga zyra e shtypit e Partisë Demokratike, Basha është takuar edhe me pronarë hotelesh dhe agjencish turistikë, disa prej të cilëve të njohur si mbështetës të Partisë Socialiste.

“Disa prej tyre, të njohur në Durrës si mbështetës të PS, shprehën zhgënjimin për braktisjen e plotë nga qeveria për sektorin e turizmit. Kërkesa e tyre për anulimin e taksave lokale deri në mars 2021 është mbështetur nga Kryetari Basha. Të gjithë ishin të një mendimi se qeveria duhet të ndihmonte bizneset që të mbante hapur vendet e punës dhe jo të bënte amnisti fiskale për paratë e pista te krimit dhe të klienteles së saj”, thuhet në njoftimin e PD.

Lulzim Basha akuzon Qeverinë për braktisje të qytetarëve në këtë kohë krize. “Shqiptarët po i rikthehen jetës normale duke u munduar vetë për të ruajtur rregullat e higjienës dhe ato të distancimit social”, thotë kreu i PD.

Por, Basha deklaron se normaliteti mungon tek ekonomia dhe xhepat e boshatisur të qytetarëve dhe bizneseve në vështirësi.

“Në rrugë dhe dyqane takova qytetarë që nuk kanë marrë ende asnjë ndihmë nga Qeveria. Pandemia ekonomike e shkaktuar nga dështimet e Ramës në menaxhimin e krizës po i varfëron edhe më shumë familjet shqiptare”, deklaron kreu i opozitës përmes një postimi në rrjetet sociale.

Basha e shoqëron këtë reagim me një video të shkurtër ku shfaqet në bashkëbisedim me pronarë biznesi të vogël, të cilët i ankohen për mungesën e ndihmës nga Qeveria dhe faturime të larta të energjisë elektrike e të ujit.

Krizat nxisin bizneset që të diversifikojnë aktivitetet e tyre, për t’u përshtatur me kushtet e reja me të cilat duhet të përballen dhe me nevojën që ka tregu.

Prej disa javësh, nevoja e tregut global ka qenë për materialet mbrojtëse kundër Covid-19, përfshirë këtu edhe maskat e fytyrës. Pikërisht për maskat kompania amerikane Indiegogo, një kompani që nxit dhe promovon idetë e reja të të bërit biznes, ka paraqitur konceptin e saj.

Nuk bëhet fjalë për një maskë tradicionale, por për një pajisje që izolon plotësisht pjesën e kokës së njeriut, përfshirë pjesën e tejdukshme me xham në fytyrë. Përmes filtrave të vendosur në pjesën e gjoksit, pajisja pastron ajrin dhe shmang, sipas kompanisë, deri në 99 për qind thithjen e viruseve dhe baktereve të dëmshme për organizmin.

Pajisja vendoset mbi shpatulla, pra nuk peshon mbi kokë dhe mbërthehet lehtësisht nën sqetulla. Aktualisht gjithçka mbetet në kuadër të një ideje dhe vetëm një prototip është realizuar. Por, Indiegogo është optimiste se për prodhimin masiv të tyre do të gjejë shpejt një investitor.

Vlorë- Policia largon qytetarët nga plazhi, disa prej tyre kundërshtojnë

Pandemia e koronavirusit detyroi Kuvendi që të ndërhyjë në rregulloren e tij për ta përshtatur me kushtet e reja të gjendjes së fatkeqësisë natyrore dhe domosdoshmërisë së respektimit të distancimit fizik.

Ndryshimet parashikuan zhvillimin e mbledhjeve të Komisioneve parlamentare në distancë duke shfrytëzuar platformat teknologjike që mundësojnë komunikimin online. Por, pakkush e mendonte në kohën që u ndryshua kjo rregullore se ajo do të merrej si leje për të marrë pjesë në punimet e komisionit edhe nga makina, madje edhe nga jashtë shtetit fare.

Kështu ka ndodhur në Komisionin për Integrimin Europian, që drejtohet nga Rudina Hajdari, ku deputeti Arlind Çaçani ka votuar nga makina e tij gjatë mbledhjes së fundit të këtij Komisioni. Instituti i Studimeve Politike e vlerëson këtë si “tejkalim edhe të parashikimeve më imagjinare”.

“Një rrugë e tri punë, - udhëton, debaton dhe voton! E para, duket sikur ai është vetë në timon, Kodi Rrugor e ndalon përdorimin e teknologjisë gjatë udhëtimit dhe udhëtimin pa rrip sigurimi; së dyti Rregullorja e Kuvendit nuk ka ndonjë dispozitë që parasheh votimin në këtë formë dhe së treti...është interesante të mësohet sesi deputeti gjatë udhëtimit ka ndjekur debatin, ka lexuar materialin dhe në fund ka krijuar bindjen e votimit! Por imagjinoni nëse ai do të kërkonte fjalën për të bërë ndonjë amendim, për procedurë apo për të bërë pyetje dhe diskutim”, pyet ISP.

Instituti thotë se është në pritje se si do të reagojë Sekretariati për Procedurat, Votimet dhe Etikën, drejtuesi i të cilit, Alketa Hyseni ndodhej vetë i pranishëm gjatë seancës ku deputeti Çaçani votoi nga makina e tij

Qeveria shqiptare është duke i dhënë dorën e fundit projektligjit që do të legalizojë në vendin tonë kultivimin e hashashit për qëllime mjekësore.

Lajmi është konfirmuar këtë të shtunë në konferencën për shtyp të Kryeministrit Edi Rama me kreun e delegacionit të BE-së në Tiranë, Luigi Soreca. Drafti është në fazë të avancuar dhe për te Rama tha se ka marrë dakordësinë e ekspertëve vendas dhe të huaj.

“Kemi një vit që po punojmë, edhe pak dhe do të jetë gati. Ne asnjëherë nuk bëjmë punë pa u konsultuar me ekspertë vendas dhe të huaj, jemi konsultuar me ekspertë të huaj”, tha ai.

Kryeministri nënkuptoi se drafti është bazuar në përvojat e vendeve të tjera dhe shpejt do të jetë publik për konsultim. Ideja fillestare për legalizimin e hashashit është hedhur nga ish-deputeti socialist, tashmë kryetar i partisë Zgjidhja, Koço Kokëdhima, që në vitin 2014.

Të njëjtën ide, Kokëdhima e rihodhi në qarkullim gjatë vitit 2016, kur Qeveria u akuzua për kanabizimin e vendit. Vetë Rama as e kundërshtoi dhe as e pranoi publikisht në atë periudhë, por përfaqësues të tjerë socialistë e cilësuan nismën si të parakohshme për kushtet e vendit tonë.

Por, në fillim të muajit prill nga goja e vetë Kryeministrit u shqiptuan fjalët se diçka kishte ndryshuar për këtë temë dhe se diskutimi i saj në Qeveri, jo vetëm nuk ishte më një tabu, por kishte marrë udhë.

“Atë pa leje nuk e lejojmë, atë me leje po e studiojmë se të tjerët e kanë bërë. Jemi shumë të avancuar, por akoma nuk jemi në kapitullin e fundit për ligjërimin e prodhimit për arsye mjekësore, sikur e kanë pothuajse të gjithë, disa e kanë më të hapur, por jo, kaq”, deklaroi Rama gjatë një interviste dhënë për “Zonë e Lirë”.

Ndërkohë, në lidhje me këtë propozim të Qeverisë ka reaguar prerazi kundër Lulzim Basha. Kryedemokrati hamendësoi se për këtë Rama nuk kishte marrë asnjë “OK” nga ndërkombëtarët dhe se drafti që po shqyrtohet nuk është gjë tjetër veçse legalizim i kanabizimit të vendit, që kreu i opozitës e cilësoi “fakt të kryer”.

“Kërkoi legalizimin e kanabisit sepse ka nisur procesin e kanabizimit në të gjithë vendin. Partnerët janë të informuar shumë mirë për këtë”, tha Basha

Kryetari i Partisë Demokratike, Lulzim Basha deklaroi këtë të shtunë në një bashkëbisedim me gazetarët se në godinën e Ministrisë së Shëndetësisë ka rënë zjarr në përpjekje për të zhdukur gjurmët e korrupsionit me tenderat kundër Covid-19.

"Paska rënë edhe zjarri në një nga katet e Ministrisë se Shëndetësisë tani që SPAK –u filloi hetimin. Keni dëgjuar apo jo?! Ka rëne zjarri në katin e 4-rt, tek zyra e Prokurimeve në Ministrinë e Shëndetësisë para disa ditësh. Arsyeja kryesore përse Edi Rama nuk publikon, siç e ka për detyrë ofertat, kontratat e tenderave sekretë është sepse po manipulon të dhënat. Si duket nuk ia kanë dalë dot me manipulimin dhe i kanë vënë flakën. Por uroj që të kenë mbetur mjaftueshëm gjurmë sepse ky është një test për jetë a vdekje për SPAK-un. Në qoftë se dështon në këtë test, praktikisht, SPAK-u i ri ka lindur i vdekur", tha Basha.

Basha deklaroi se korrupsioni është arsyeja që qëndron pas vendimit të Edi Ramës për të mos publikuar tenderat sekretë dhe zjarri në godinën e Ministrisë e konsideron si përpjekje për të fshehur gjurmët e korrupsionit.

Gazeta “Si” kontaktoi me Ministrinë e Shëndetësisë për një koment në lidhje me këtë deklaratë të Lulzim Bashës. Në përgjigjen që morëm pas kjo deklaratë u përgënjeshtrua dhe pak më vonë ky përgënjeshtrim u përforcua përmes një postimi jo pa doza ironie nga ana e ministres, Ogerta Manastirliu.

“Nuk ka asnjë zjarr në Ministrinë e Shëndetësisë! Tymi i zjarrit imagjinar që po shihni dhe dëgjoni, del vetëm nga koka e kryetarit të PD. Dikush duhet t'i hedhë ujë në sy që ta zgjojë nga gjumi!”, shkroi ajo.

Këto deklarata Basha i bëri gjatë një bashkëbisedimi me gazetarët ku bëri një panoramë dhe vlerësim të situatës së shkaktuar nga pandemia e Covid-19, si dhe të masave të ndërmarra deri më tani nga Qeveria.

Ai akuzoi Qeverinë për ndihmë të pamjaftueshme për biznesin e vogël dhe qytetarët në nevojë dhe i bën thirrje Edi Ramës që të anulojë koncesione dhe PPP me vlerë rreth 120 mln euro dhe paratë t’i rialokojë për përballimin e krizës.

Këto koncesione, PD i cilëson si korruptive ndërkohë që një ditë më parë vetë Basha akuzoi Qeverinë se me vendimin për transferimin e truallit të Teatrit Kombëtar tek Bashkia e Tiranës ja kaloi këtë truall ‘mafies së betonit’.

Një ditë pasi mori në dorëzim çelësat e truallit të Teatrit Kombëtar, Erion Veliaj deklaroi i bindur se ideja për të shembur godinën ekzistuese dhe për të ndërtuar një godinë të re do të vazhdojë përpara, pavarësisht kritikave.

"Tirana do të ketë Teatër të ri. Nuk mund të jenë më të zgjuar sportistët, turistët që shohin Kalanë dhe të jetë artistët që duhet të rrinë në një kolibe tallashi. Për projektin do të flasim në vjeshtë. Le të rrinë te kasollja prej kashte, te kolibja e fashizmit, por kostumet nuk kanë pse i mbajnë peng aty. Nuk ka arsye përse miu të ushqehet me zërin e artistëve”, deklaroi ai.

Veliaj tha se paratë do të sigurohen nga një kredi dhe pagesa për ndërtimin e godinës së re do të kryhet me këste. Në fund do të dalë një vepër, sipas tij, e denjë për kryeqytetin. Për kritikët, përfshirë këtu edhe Presidentin e Republikës i cilësoi pakicë, ndërsa nënkuptoi se padia e Ilir Metës në Gjykatën Kushtetuese nuk e pegon.

“Teatrin e tentuam ta bëjmë me lekët e tjetrit, por meqenëse kërkuan mjete shtese, lamë privatin dhe u bëmë me artistët. Teatrin do ta paguajmë me këste, ashtu si ujësjellësi. Ka ngelur një pakicë e vogël, të gjithë ushtarë të një partie të vogël, që s'kanë alibi, por s'duan asnjë punë në Tiranë. E urrejnë faktin që Shqipëria po bën përpara. Edhe Presidenti ka mbetur pa alibi. I them Presidentit rri me Kushtetutën, nuk ke asnjë arsye të merresh edhe me Astirin, edhe me Teatrin. Mungesa e Gjykatës Kushtetuese është aq pa lidhje me Teatrin sa çka lidhje Partia Demokratike me demokracinë. Presidenti të mos bëhet brigadier komuneleje. O të bëhet me Robert Ndrenikën, që ka lozur në atë skenë, ose me Lulzim Bashën që ka lozur në një tjetër skenë”, u shpreh ai.

Një grup eurodeputetësh të së djathtës europiane kërkuan prej Komisionerit të Zgjerimit, Oliver Varhelyi detaje se në çfarë faze ishte plotësimi i kushteve të vendosura nga ana e Bashkimit Europian për hapjen e negociatave me Shqipërinë.

Pyetjet u bënë gjatë një seance të Komitetit të Punëve të Jashtme të Parlamentit Europian, ku një pjesë e eurodeputetëve ishin të pranishëm fizikisht në sallë dhe pjesa tjetër përmes lidhjeve online ngritën shqetësimet e tyre.

Komisioneri i Zgjerimit tha se dy ishin çështjet e rëndësishme që po diskutohen aktualisht. Të parën renditi reformën zgjedhore dhe të dytën ligjin antishpifje, që u ngrit si shqetësim nga eurodeputeti suedez, David Lega. Në lidhje me paketën antishpifje, Varhelyi thotë se kishte marrë premtimin e Qeverisë shqiptare për të mos miratuar asnjë rregullore që mund të bjerë ndesh me atë se çfarë do të rekomandojë Komisioni i Venecias.

“Po, ne e kemi një plan për plotësimin e 15 pikave para se mbledhjes ndërqeveritare për negociatat dhe po punojmë me autoritetet shqiptare. Ka një progres në këtë drejtim dhe jam shpresëplotë se do të kemi një progres edhe domethënës në vazhdim. Janë dy çështje, reforma zgjedhore dhe e dyta ligji antishpifje. Kam marrë sinjale pozitive nga Qeveria shqiptar që nuk ka asnjë interes që të vazhdojë me rregulla që mund të cenojnë lirinë e medias dhe të shprehjes dhe që shkojnë përkundër rekomandimeve që do të japë Komisioni i Venecias”, deklaroi ai.

Në lidhje me luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, Komisioneri tha se vijojnë të mbeten një problem shqetësues për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, por për Shqipërinë vlerësoi si mjaft pozitiv ligjin për bllokimin e pasurive të krimit të organizuar, miratuar në kuadër të paketës anti-KÇK.

Që ky ligj të jetë i suksesshëm, Varhelyi thotë se nevojitet bashkëpunimi i vendeve anëtare të Bashkimit Europian me Shqipërinë, pasi janë pikërisht këto vende ku krimi i organizuar shqiptar ka aktivitetin e tij më të madh.

“Nëse e shihni Shqipërinë, një ligj bllokimi asetesh kriminale u adoptua, ku çdo kriminel i akuzuar për krim të organizuar duhet të provojë menjëherë burimin e pasurisë. Kjo kërkon edhe bashkëpunimin e vendeve anëtare të BE”, deklaroi ai.

Sa i takon korrupsionit, Varhelyi deklaroi se ai mbetet një problem që kërkon vëmendje të vazhdueshme, për të gjitha vendet e rajonit.

Komisioneri u pyet gjithashtu mbi mundësinë që plani i rimëkëmbjes ekonomike post Covid-19 i Bashkimit Europian të zgjerohet edhe në vendet e Ballkanit Perëndimor. Ai nuk e përjashtoi këtë si mundësi, por e mbetet për t’u vendosur në një periudhë të mëvonshme. “Është mirë që e njëjta krizë të luftohet me të njëjtat masa”, u shpreh Varhelyi.

Një tjetër shqetësim i eurodeputetëve ishte emigracioni. Komisioneri tha se BE po punon me gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor për reformimin e sistemit të arsimor në mënyrë që të përafrohet me standardet e Bashkimit Europian dhe të përgatisë e përshtasë më mirë me nevojat e tregut të rinjtë e rajonit.

Komisioneri foli edhe për dialogun Kosovë-Serbi dhe idenë e shkëmbimit të territoreve. Këtij skenari i la derën hapur pak ditë më parë edhe vetë Përfaqësuesi për Politikën e Jashtme të BE-së, Josep Borrell. Por, disa eurodeputetë anëtarë të Komitetit të Punëve të Jashtme të PE-së e cilësuan si të rrezikshme këtë ide dhe kërkuan nga Brukseli që ta kundërshtojë me forcë.

Me një gjuhë diplomatike, vetë Komisioneri i Zgjerimit, Oliver Varhelyi nuk u rreshtua me asnjërën palë. Ai e cilësoi çështje dytësore shkëmbimin e territoreve mes Kosovës dhe Serbisë. Parësore, sipas tij mbetet rikthimi i palëve në tryezën e bisedimeve.

“Është një çështje dytësore që nuk ka asnjë kuptim që të diskutohet për ndryshim kufijsh, përsa kohë nuk kemi asnjë palë në tryezë, ndaj prioritet duhet të jetë rifillimi i dialogut dhe më pas faza tjetër për gjetjen e një marrëveshjeje. Shkëmbim territoresh, ose jo nuk është një çështje emergjence, por thjesht ndalon çdo dialog me kuptim”, u përgjigj ai.

Një grup eurodeputetësh të së djathtës europiane kërkuan prej Komisionerit të Zgjerimit, Oliver Varhelyi detaje se në çfarë faze ishte plotësimi i kushteve të vendosura nga ana e Bashkimit Europian për hapjen e negociatave me Shqipërinë.

Pyetjet u bënë gjatë një seance të Komitetit të Punëve të Jashtme të Parlamentit Europian, ku një pjesë e eurodeputetëve ishin të pranishëm fizikisht në sallë dhe pjesa tjetër përmes lidhjeve online ngritën shqetësimet e tyre.

Komisioneri i Zgjerimit tha se dy ishin çështjet e rëndësishme që po diskutohen aktualisht. Të parën renditi reformën zgjedhore dhe të dytën ligjin antishpifje, që u ngrit si shqetësim nga eurodeputeti suedez, David Lega. Në lidhje me paketën antishpifje, Varhelyi thotë se kishte marrë premtimin e Qeverisë shqiptare për të mos miratuar asnjë rregullore që mund të bjerë ndesh me atë se çfarë do të rekomandojë Komisioni i Venecias.

“Po, ne e kemi një plan për plotësimin e 15 pikave para se mbledhjes ndërqeveritare për negociatat dhe po punojmë me autoritetet shqiptare. Ka një progres në këtë drejtim dhe jam shpresëplotë se do të kemi një progres edhe domethënës në vazhdim. Janë dy çështje, reforma zgjedhore dhe e dyta ligji antishpifje. Kam marrë sinjale pozitive nga Qeveria shqiptar që nuk ka asnjë interes që të vazhdojë me rregulla që mund të cenojnë lirinë e medias dhe të shprehjes dhe që shkojnë përkundër rekomandimeve që do të japë Komisioni i Venecias”, deklaroi ai.

Në lidhje me luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, Komisioneri tha se vijojnë të mbeten një problem shqetësues për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, por për Shqipërinë vlerësoi si mjaft pozitiv ligjin për bllokimin e pasurive të krimit të organizuar, miratuar në kuadër të paketës anti-KÇK.

Që ky ligj të jetë i suksesshëm, Varhelyi thotë se nevojitet bashkëpunimi i vendeve anëtare të Bashkimit Europian me Shqipërinë, pasi janë pikërisht këto vende ku krimi i organizuar shqiptar ka aktivitetin e tij më të madh.

“Nëse e shihni Shqipërinë, një ligj bllokimi asetesh kriminale u adoptua, ku çdo kriminel i akuzuar për krim të organizuar duhet të provojë menjëherë burimin e pasurisë. Kjo kërkon edhe bashkëpunimin e vendeve anëtare të BE”, deklaroi ai.

Sa i takon korrupsionit, Varhelyi deklaroi se ai mbetet një problem që kërkon vëmendje të vazhdueshme, për të gjitha vendet e rajonit.

Komisioneri u pyet gjithashtu mbi mundësinë që plani i rimëkëmbjes ekonomike post Covid-19 i Bashkimit Europian të zgjerohet edhe në vendet e Ballkanit Perëndimor. Ai nuk e përjashtoi këtë si mundësi, por e mbetet për t’u vendosur në një periudhë të mëvonshme. “Është mirë që e njëjta krizë të luftohet me të njëjtat masa”, u shpreh Varhelyi.

Një tjetër shqetësim i eurodeputetëve ishte emigracioni. Komisioneri tha se BE po punon me gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor për reformimin e sistemit të arsimor në mënyrë që të përafrohet me standardet e Bashkimit Europian dhe të përgatisë e përshtasë më mirë me nevojat e tregut të rinjtë e rajonit.

Komisioneri foli edhe për dialogun Kosovë-Serbi dhe idenë e shkëmbimit të territoreve. Këtij skenari i la derën hapur pak ditë më parë edhe vetë Përfaqësuesi për Politikën e Jashtme të BE-së, Josep Borrell. Por, disa eurodeputetë anëtarë të Komitetit të Punëve të Jashtme të PE-së e cilësuan si të rrezikshme këtë ide dhe kërkuan nga Brukseli që ta kundërshtojë me forcë.

Me një gjuhë diplomatike, vetë Komisioneri i Zgjerimit, Oliver Varhelyi nuk u rreshtua me asnjërën palë. Ai e cilësoi çështje dytësore shkëmbimin e territoreve mes Kosovës dhe Serbisë. Parësore, sipas tij mbetet rikthimi i palëve në tryezën e bisedimeve.

“Është një çështje dytësore që nuk ka asnjë kuptim që të diskutohet për ndryshim kufijsh, përsa kohë nuk kemi asnjë palë në tryezë, ndaj prioritet duhet të jetë rifillimi i dialogut dhe më pas faza tjetër për gjetjen e një marrëveshjeje. Shkëmbim territoresh, ose jo nuk është një çështje emergjence, por thjesht ndalon çdo dialog me kuptim”, u përgjigj ai.

Një grup eurodeputetësh të së djathtës europiane kërkuan prej Komisionerit të Zgjerimit, Oliver Varhelyi detaje se në çfarë faze ishte plotësimi i kushteve të vendosura nga ana e Bashkimit Europian për hapjen e negociatave me Shqipërinë.

Pyetjet u bënë gjatë një seance të Komitetit të Punëve të Jashtme të Parlamentit Europian, ku një pjesë e eurodeputetëve ishin të pranishëm fizikisht në sallë dhe pjesa tjetër përmes lidhjeve online ngritën shqetësimet e tyre.

Komisioneri i Zgjerimit tha se dy ishin çështjet e rëndësishme që po diskutohen aktualisht. Të parën renditi reformën zgjedhore dhe të dytën ligjin antishpifje, që u ngrit si shqetësim nga eurodeputeti suedez, David Lega. Në lidhje me paketën antishpifje, Varhelyi thotë se kishte marrë premtimin e Qeverisë shqiptare për të mos miratuar asnjë rregullore që mund të bjerë ndesh me atë se çfarë do të rekomandojë Komisioni i Venecias.

“Po, ne e kemi një plan për plotësimin e 15 pikave para se mbledhjes ndërqeveritare për negociatat dhe po punojmë me autoritetet shqiptare. Ka një progres në këtë drejtim dhe jam shpresëplotë se do të kemi një progres edhe domethënës në vazhdim. Janë dy çështje, reforma zgjedhore dhe e dyta ligji antishpifje. Kam marrë sinjale pozitive nga Qeveria shqiptar që nuk ka asnjë interes që të vazhdojë me rregulla që mund të cenojnë lirinë e medias dhe të shprehjes dhe që shkojnë përkundër rekomandimeve që do të japë Komisioni i Venecias”, deklaroi ai.

Në lidhje me luftën kundër korrupsionit dhe krimit të organizuar, Komisioneri tha se vijojnë të mbeten një problem shqetësues për të gjitha vendet e Ballkanit Perëndimor, por për Shqipërinë vlerësoi si mjaft pozitiv ligjin për bllokimin e pasurive të krimit të organizuar, miratuar në kuadër të paketës anti-KÇK.

Që ky ligj të jetë i suksesshëm, Varhelyi thotë se nevojitet bashkëpunimi i vendeve anëtare të Bashkimit Europian me Shqipërinë, pasi janë pikërisht këto vende ku krimi i organizuar shqiptar ka aktivitetin e tij më të madh.

“Nëse e shihni Shqipërinë, një ligj bllokimi asetesh kriminale u adoptua, ku çdo kriminel i akuzuar për krim të organizuar duhet të provojë menjëherë burimin e pasurisë. Kjo kërkon edhe bashkëpunimin e vendeve anëtare të BE”, deklaroi ai.

Sa i takon korrupsionit, Varhelyi deklaroi se ai mbetet një problem që kërkon vëmendje të vazhdueshme, për të gjitha vendet e rajonit.

Komisioneri u pyet gjithashtu mbi mundësinë që plani i rimëkëmbjes ekonomike post Covid-19 i Bashkimit Europian të zgjerohet edhe në vendet e Ballkanit Perëndimor. Ai nuk e përjashtoi këtë si mundësi, por e mbetet për t’u vendosur në një periudhë të mëvonshme. “Është mirë që e njëjta krizë të luftohet me të njëjtat masa”, u shpreh Varhelyi.

Një tjetër shqetësim i eurodeputetëve ishte emigracioni. Komisioneri tha se BE po punon me gjashtë vendet e Ballkanit Perëndimor për reformimin e sistemit të arsimor në mënyrë që të përafrohet me standardet e Bashkimit Europian dhe të përgatisë e përshtasë më mirë me nevojat e tregut të rinjtë e rajonit.

Komisioneri foli edhe për dialogun Kosovë-Serbi dhe idenë e shkëmbimit të territoreve. Këtij skenari i la derën hapur pak ditë më parë edhe vetë Përfaqësuesi për Politikën e Jashtme të BE-së, Josep Borrell. Por, disa eurodeputetë anëtarë të Komitetit të Punëve të Jashtme të PE-së e cilësuan si të rrezikshme këtë ide dhe kërkuan nga Brukseli që ta kundërshtojë me forcë.

Me një gjuhë diplomatike, vetë Komisioneri i Zgjerimit, Oliver Varhelyi nuk u rreshtua me asnjërën palë. Ai e cilësoi çështje dytësore shkëmbimin e territoreve mes Kosovës dhe Serbisë. Parësore, sipas tij mbetet rikthimi i palëve në tryezën e bisedimeve.

“Është një çështje dytësore që nuk ka asnjë kuptim që të diskutohet për ndryshim kufijsh, përsa kohë nuk kemi asnjë palë në tryezë, ndaj prioritet duhet të jetë rifillimi i dialogut dhe më pas faza tjetër për gjetjen e një marrëveshjeje. Shkëmbim territoresh, ose jo nuk është një çështje emergjence, por thjesht ndalon çdo dialog me kuptim”, u përgjigj ai.

Guvernatori i Bankës së Shqipërisë, Gent Sejko doli në një konferencë për mediat për të bërë një tablo të gjendjes ekonomike dhe financiare të vendit në këtë periudhë të vështirë të shkaktuar nga tërmeti i nëntorit të vitit të kaluar dhe nga pandemia e koronavirusit.

Sejko foli për politikat monetare të Bankës së Shqipërisë, që në daljen e fundit, para se të shpërthente pandemia e koronavirusit uli normën bazë të interesit nga 1 në 0.5 për qind.

Përfaqësues të komuniteteve fetare në vendin tonë i kërkuan Kryeministrit Edi Rama që të shqyrtohet mundësia e hapjes së kishave dhe xhamive për besimtarët, sipas një protokolli sigurie higjieno-sanitare dhe distancimi fizik.

Kërkesa i është bërë personalisht Kryeministrit Rama gjatë një bashkëbisedimi online që kreu i Qeverisë pati me përfaqësues të klerit fetar. Bashkëbisedimi është kërkuar pas një peticioni të besimtarëve drejtuar Komunitetit Mysliman që të hapeshin xhamitë për pjesën e mbetur të Muajit të Ramazanit.

Megjithatë, Kryeministri këmbënguli se hapja do të jetë graduale dhe xhamitë e kishat përfshihen në fazën pas 18 majit. Për këtë ai kërkoi nga komunitetet fetare që të hartojnë protokollet e sigurisë dhe të distancës fizike.

Rama tha se propozimet e tyre do të shqyrtohen në Komitetin e Ekspertëve që do të kenë fjalën e fundit për të vendosur për hapjen ose jo të tyre.

"Besoj që më 18 maj ku do të jetë konfiguruar me kufizimet e veta i gjithë projekti i fazës së dytë të mund të japim edhe disa indikacione konkrete për komunitetet fetare. Të fillojmë nga puna sot, të na propozoni me ide konkrete, si mund të mblidhen komunitete fetare duke ruajtur distancat. Nëse jeni dakord ne menjëherë pas këtij takimi do ju kontaktojnë nga zyra dhe sigurisht do të ballafaqohemi me komitetin e ekspertëve sepse ai do të vendosë ", tha Rama.

Qeveria ka një parashikim dy herë më të zymtë se Fondi Monetar Ndërkombëtar dhe Banka Botërore mbi rënien e ekonomisë për 2020. Dy institucionet financiare ndërkombëtare parashikojnë që ekonomia shqiptare të tkurret me 5 deri në 5.5 për qind për këtë vit.

Por, Kryeministri Edi Rama zbuloi këtë të mërkurë se parashikimet e Qeverisë shkojnë në një tkurrje deri në 10 për qind. Megjithatë, ai refuzoi që ta cilësojë këtë recesion.

“Ne besojmë që goditja do të jetë më e thellë dhe këto do ta shikojmë. Kemi vënë disa instrumenta për përballimin e kësaj faze të parë. Nuk flitet më për jetesë normale, por për mbijetesë sa më normale. Ne parashikojmë mes 8 dhe 10 përqindëshit për këtë vit do të kalojmë në negativ. Nuk ka asnjë që do të qëndrojë në pozitiv. Nuk quhet recesion, por është goditje momentale e ekonomisë”, tha Rama në një intervistë dhë për “ABC e Mëngjesit”.

Kryeministri u shpreh optimist se ekonomia do të ringrihet. Lidhur me turizmin, Rama paralajmëroi se në javët e ardhshme do të ketë një vendim për masën e hapjes që do të vendoset duke marrë parasysh edhe vendimet e vendeve të tjera, përfshirë këtu vendet fqinje. Lidhur me likuiditetin në këtë sektor, kreu i Qeverisë tha se është vënë në dispozicion një instrument garancie, ndërsa nuk përmendi stimuj të tjerë financiarë, duke argumentuar se aktualisht industria e turizmit ka taksat më të ulta në rajon.

“Po përpiqemi që të gjejmë një zgjidhje për turizmin. Dilema është që a duhet apo jo të hapemi gjerësisht për të përfituar nga mbyllja e të tjerëve, apo do të jemi të kujdesshëm. Sa i takon likuiditetit kemi vënë në dispozion një instrument të fuqishëm garancie që u mundëson operatorëve që të fuqizojnë kapitalin qarkullues përmes këtij instrumenti, ndërsa për taksat ka taksa më të ulta sot që flasim”, u shpreh ai.

Për shkak të pandemisë së koronavirusit politika përkujtoi pa shumë bujë 5 Majin, Ditën e Dëshmorë. Ilir Meta, Edi Rama dhe Gramoz Ruçi vendosën bashkë kurora me lule në Monumentin “Nëna Shqipëri”, ndërsa Lulzim Basha kreu të njëjtën gjë veçmas tyre.

Në këtë përkujtimore mungonin qytetarët, apo përfaqësues të shoqatave të dëshmorëve. Të vetmit që shoqëruan politikën në këtë 5 Maj ishin gazetarët. Meta, Rama dhe Ruçi mbërritën rreth orës 10 tek Varrezat “Dëshmorët e Kombit”, 30 minuta pas Lulzim Bashës.

Pas vendosjes së kurorave me lule, Rama dhe Ruçi shmangën komentet për gazetarët, ndërsa i vetmi që foli ishte Presidenti Ilir Meta. Ai u pyet në lidhje me përplasjen me Ardian Dvoranin dhe deklaratën e fundit të kreut të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi që thotë se Presidenti nuk ka tagër që të kërkojë përfundimin e mandatit të tij në Këshillin e Lartë Gjyqësor. Meta e shmangu përgjigjen.

“Sot është Dita e Dëshmorëve! Është dita e nderimit tonë për ata që kanë dhënë jetën dhe gjithçka për vendin tonë, kështu që është një ditë për të shprehur jo vetëm përulësi ndaj veprës së tyre, por edhe për të përshëndetur familjarët dhe pasardhërist e tyre. Është një ditë për t’u angazhuar që Shqipëria e lirë dhe demokratike të realizohet plotësisht”, deklaroi ai.

Megjithatë, Presidenti e përçoi një mesazh të tërthortë në një kohë kur shumë nga liritë e qytetarëve janë kufizuar për shkak të gjendjes së fatkeqësisë naatyrore.

“Kjo është ditë kur ata na ftojne në sakrificën sublime dhe mos të bëhemi mendjelehtë. Kjo është dita e dëshmorëve, e heronjve, e martirëve që sakrifikuan gjithçka për lirinë dhe pavarësinë, të cilët na ftojnë me sakrificën e tyre më sublime që mos të bëhemi mendjelehtë dhe te marrim lirinë dhe pavarësinë si të dhëna përgjithmonë”, tha ai.

Komentin për mediat e shmangu më herët edhe kreu i Partisë Demokratike, Lulzim Basha. Kreu i demokratëve vendosi lule në monumentin “Nënë Shqipërëi” dhe vendosi lule në nderim të Azem Hajdarit, Feti Voglit, që ra në Afganistan disa vite më parë dhe të Skerdilajt Llagamit, i rënë në luftën për çlirimin e Kosovës.

Për shkak të pandemisë së koronavirusit politika përkujtoi pa shumë bujë 5 Majin, Ditën e Dëshmorë. Ilir Meta, Edi Rama dhe Gramoz Ruçi vendosën bashkë kurora me lule në Monumentin “Nëna Shqipëri”, ndërsa Lulzim Basha kreu të njëjtën gjë veçmas tyre.

Në këtë përkujtimore mungonin qytetarët, apo përfaqësues të shoqatave të dëshmorëve. Të vetmit që shoqëruan politikën në këtë 5 Maj ishin gazetarët. Meta, Rama dhe Ruçi mbërritën rreth orës 10 tek Varrezat “Dëshmorët e Kombit”, 30 minuta pas Lulzim Bashës.

Pas vendosjes së kurorave me lule, Rama dhe Ruçi shmangën komentet për gazetarët, ndërsa i vetmi që foli ishte Presidenti Ilir Meta. Ai u pyet në lidhje me përplasjen me Ardian Dvoranin dhe deklaratën e fundit të kreut të Këshillit të Emërimeve në Drejtësi që thotë se Presidenti nuk ka tagër që të kërkojë përfundimin e mandatit të tij në Këshillin e Lartë Gjyqësor. Meta e shmangu përgjigjen.

"Sot është Dita e Dëshmorëve! Është dita e nderimit tonë për ata që kanë dhënë jetën dhe gjithçka për vendin tonë, kështu që është një ditë për të shprehur jo vetëm përulësi ndaj veprës së tyre, por edhe për të përshëndetur familjarët dhe pasardhërist e tyre. Është një ditë për t’u angazhuar që Shqipëria e lirë dhe demokratike të realizohet plotësisht", deklaroi ai.

Komentin për mediat e shmangu më herët edhe kreu i Partisë Demokratike, Lulzim Basha. Kreu i demokratëve vendosi lule në monumentin “Nënë Shqipërëi” dhe vendosi lule në nderim të Azem Hajdarit, Feti Voglit, që ra në Afganistan disa vite më parë dhe të Skerdilajt Llagamit, i rënë në luftën për çlirimin e Kosovës.

Strategjia e cilit shtet pati më sukses? Dhe rasti i Shqipërisë me pikun e kurbës para karantinës

Organizata Botërore e Shëndetësisë ka ngarkuar ekspertët e saj dhe një grup gjigant prej të paktën 1100 vullnetarësh për të vlerësuar strategjitë dhe modelet e ndjekura nga vende të caktuara në parandalimin e përhapjes së pandemisë së koronavirusit.

Ekspertët analizojnë të dhënat e publikuara nga autoritetet zyrtare të secilit vend të prekur nga Covid-19, modelet e ndjekura, llojet dhe ashpërsitë e masave kufizuese të ndërmarra, ngjashmëritë e këtyre masave për të krahasuar më pas numrin R, që në gjuhën shkencore është numri i personave që infektohen nga një person i infektuar më parë. Gazeta “Si” hulumtoi në një studim të revistës “Nature” i cili krahason strategjitë e ndjekura nga vendet e ndryshme. Duke rikthyer në kujtesë masat kryesore që mori Shqipëria, jemi munduar të bëjmë një përballje të strategjive kryesore anti-covid me atë që u ndoq në vendin tonë.

Sipas studimit të “Nature”, ajo që është vënë re deri më tani është se në vende të ndryshme që kanë ndjekur strategji dhe masa kufizuese të njëjta, numri R nuk është i njëjtë. Këtë ndryshim, ekspertët e OBSh-së ja faturojnë kryesisht kulturës dhe tipologjisë së shoqërive që ndryshojnë nga njëra-tjetra. Megjithatë, si shembulli më i suksesshëm i parandalimit të Covid-19 merret Hong-Kongu.

Strategjia e cilit shteti funksionoi më mirë?

Hong Kong-u duket se i ka dhënë botës një mësim se si të frenojë në mënyrë të shpejtë pandeminë e COVID-19. Me një popullsi prej 7.5 milion, ky vend ka raportuar vetëm 4 vdekje deri më tani. Sipas studiuesve masat e shpejta të mbikëqyrjes, karantinës dhe distancimit shoqëror, si edhe përdorimi i maskave të fytyrës dhe mbyllja e shkollave ndihmuan në shkëputjen e zinxhirit të transmetimit, gjë e matur që në fillim të shkurtit nga numri mesatar i personave të infektuar që infektojnë persona të tjerë, pra numrin R.

Por, studimi i botuar këtë muaj, nuk mund të heqë efektet e masave kufizuese dhe ndryshimeve të sjelljes që ndodhin në të njëjtën kohë. Përgatitja e efektivitetit të masave të pashembullta të zbatuara në të gjithë botën për të kufizuar përhapjen e koronavirusit është tani një nga pyetjet më të shpeshta të shkencëtarëve.

Studiuesit shpresojnë se, në fund ata do të jenë në gjendje të parashikojnë me saktësi se si shtimi dhe heqja e masave të kontrollit ndikon në normat e transmetimit dhe numrat e infeksionit. Ky informacion do të jetë thelbësor për qeveritë pasi ato hartojnë strategji për ta kthyer jetën në normalitet, duke e mbajtur transmetimin e infeksionit në nivele të ulëta për të parandaluar valët e dyta të infeksionit.
“Kjo nuk ka të bëjë me një epidemi tjetër që kemi kaluar. Bëhet fjalë me atë që do të bëhet tani,” thotë Rosalinda Eggo, një matematiciene në Shkollën e Higjienës dhe Mjekësisë Tropikale në Londër.

Studiuesit tashmë janë duke punuar për të studiuar modelet e përdorura për përballimin e pandemisë, për të kuptuar efektin e masave të kontrollit, duke u bazuar tek të dhënat e çdo shteti. Kombinimi i të dhënave nga e gjithë bota do t'i lejojë që të krahasojnë vendet e ndryshme se si e kanë përballuar pandeminë deri më tani. Gjithashtu, duke e krahasuar studimet individuale të vendeve, do t’u lejohet atyre të hartojnë modele që mund të bëjnë parashikime më të sakta në lidhje me fazat e reja të pandemisë për shumë vende.

Duke u tërhequr së bashku
Përpjekjet për të trajtuar këto pyetje do të marrin një forcë në javët e ardhshme nga një bazë e të dhënave që bashkon informacione për qindra ndërhyrje të ndryshme që janë prezantuar në të gjithë botën. Platforma, duke u përgatitur për Organizatën Botërore të Shëndetit (OBSH) nga një ekip në universitetit të mjekësisë në Londër, për të mbledhur të dhëna nga dhjetë grupe që tashmë ndjekin efektivitetin e masave duke përfshirë ekipe në universitetin e Oksfordit, në Mbretërinë e Bashkuar dhe organizatat e shëndetit publik dhe organizatat jofitimprurëse në vende të ndryshme të botës.

“Baza e të dhënave do të standardizojë informacionin e mbledhur nga ekipe të ndryshme dhe duhet të jetë më gjithëpërfshirëse. Agjenci të tilla si OBSH ndjekin rregullisht masat e kontrollit të përdorura, në një shpërthim epidemie, por për COVID-19 pamja duket e komplikuar pasi përmasat e pandemisë janë zgjeruar shumë shpejt,” thotë Chris Grundy, një shkencëtar në universitetin e Mjekësisë në Londër.
Studiuesit gjithashtu po ndjekin përpjekjet e fundit të disa vendeve, për të rifilluar jetën e përditshme dhe masat që vijnë me ta, duke përfshirë edhe detyrimin e mbajtjes së maskave të fytyrës. Ndërkohë, projekti i Oksfordit, po monitoron 13 ndërhyrje në më shumë se 100 vende. Ai ka përpiluar 7 vendet kryesore në një indeks të vetëm që kap ashpërsinë e përgjithshme të përgjigjes, së secilit vend dhe lejon krahasimin midis vendeve që kanë qasje të ndryshme.

Tashmë, shkencëtarët në të dy grupet po analizojnë të dhënat e tyre për të shqyrtuar ndryshimet në përgjigjet e secilit vend. Ekipi i Vjenës po kërkon modele, dhe metodat e tyre që përfshijnë vendet e grupimeve nga sa herët në epidemitë e tyre.

“Për shembull, në Evropë, algoritmet grupojnë Suedinë, Mbretërinë e Bashkuar dhe Holandën së bashku si vende që vepruan relativisht ngadalë. Në fazat e hershme të epidemive të tyre, të tre zbatuan strategjitë e 'imunitetit të tufës', të cilat përfshinin disa masa ose ato që mbështeteshin në pajtueshmërinë vullnetare, megjithëse më vonë, Mbretëria e Bashkuar dhe Holanda kaluan në përgjigje më agresive, duke përfshirë izolimin në mbarë vendin,” thotë Amélie Desvars-Larrive, një epidemiologe në universitetin e mjekësisë në Vjenë.

Ndërkohë, Gjermania dhe Austria dallohen si kombe që miratuan strategji agresive dhe kontrolli të hershëm në krahasim me Italinë, Francën dhe Spanjën, të cilat zbatuan masa të ngjashme, duke përfshirë izolimin. Gjetjet e hershme nga ekipi i Oksfordit tregojnë gjithashtu se kombet më të varfra kanë prirjen të sjellin masa më të rrepta sesa vendet më të pasura, në raport me ashpërsinë e shpërthimeve të tyre.

“Kombi i Karaibeve të Haitit zbatoi izolimin që në momentin që u konfirmua rasti i parë, ndërsa Shtetet e Bashkuara pritën deri më shumë se dy javë pas vdekjes së saj të parë për të lëshuar urdhra për qëndrimin në shtëpi. Kjo mund të jetë për shkak se vendet me të ardhura më të ulëta dhe me sisteme të kujdesit shëndetësor më pak të zhvilluara veprojnë më me kujdes,” thotë Anna Petherick, një studiuese e politikave publike në Oksford.

"Ne me të vërtetë duhet të vlerësojmë ato ndërhyrje në kohë reale, kështu që të gjithë mund të bëjnë politika reale. Nëse nuk dimë se çfarë funksionon dhe ne nuk dimë sa, do të jetë vërtet e vështirë të vendosni se çfarë të bëjmë tjetër," thotë Eggo.

Në mënyrë ideale, studiuesit do të jenë në gjendje të parashikojnë sesi shtimi dhe heqja e ndërhyrjeve do të ndryshonte numrin e infeksioneve me kalimin e kohës. Krijuesit e politikave mund të përdorin parashikime të tilla, së bashku me të dhënat për aftësinë e kujdesit intensiv, për të marrë vendime nëse do të rihapin shkollat. Një teknikë tjetër përfshin analizën e regresionit, i cili vlerëson forcën e marrëdhënies midis një mase të veçantë, siç është mbyllja e shkollës dhe një metrikë, siç është R, në të gjitha vendet.

Pa një vaksinë ose trajtim efektiv, ndalimi i transmetimit mbetet mbrojtja e vetme kundër COVID-19. Njohja, me efektet e secilës masë kontrolli është thelbësore për të kuptuar se cilat mund të ndryshohen ose hiqen në mënyrë të sigurt.

Po strategjia e Shqipërisë ku qëndron?

Pika më e fortë e strategjisë së vendit tonë ishin masat kufizuese. Gazeta Si ka sjellë më herët se gjatë pandemisë vendet e varfra janë prirur drejt aplikimit të masave më të rrepta kufizuese, sesa vendet më të zhvilluara dhe kjo ka luajtur një rol thelbësor në reduktimin e përmasave të përhapjes së virusit.
Por, sa më gjatë të qëndrojnë në fuqi masat kufizuese, aq më të fortë bëhen zërat kundër tyre dhe jo gjithçka lidhet me pasojat ekonomike, apo sociale të izolimit. Mjekë dhe ekspertë kanë hedhur hipotezën se Shqipëria e ka kaluar pikun e pandemisë para se të identifikohej zyrtarisht rasti i parë më Covid-19, më 8 mars dhe shpalljes së gjendjes së emergjencës.

Gazeta “Si” solli të premten (1 maj) pretendimin e mjekëve Gëzim Xhepa dhe Roland Osmenaj se raste me koronavirus në Shqipëri janë identifikuar në spitalet shqiptare që në javën e dytë të janarit. Ata publikuan grafitë e mushkërive të disa pacientëve, që sipas tyre janë shtruar në spital me simptomat e koronavirusit. (VENDOS LINK POSTIMIN)


Duke analizuar agresivitetin e përhapjes së Covid, pra numrin R, që në rastet kur nuk ka asnjë masë kufizuese dhe distancimi fizik është mesatarisht 5, pra një person i infektuar infekton të paktën 5 persona të tjerë dhe nëse këto imazhe do t’i marrim si të mirëqëna, atëherë Shqipëria e ka kaluar pikun e pandemisë në fund të muajit shkurt, pra para se të vendoseshin masat kufizuese. Kjo do të thotë se mbajtja ende në fuqi e masave të kufizimit duket e panevojshme.


Në fakt, më 25 shkurt, kur Shqipëria dy javë nga rasti i parë me Covid-19 në Shqipëri, Ministria e Shëndetësisë, Instituti i Shëndetit Publik dhe institucionet e tjera nisën fushatën e ndërgjegjësimit të qytetarëve për higjienën personale, ku kryesorja është larja e duarve me sapun shpesh dhe mbi 20 sekonda për çdo rast.


Nga ana tjetër, njëra prej masave kufizuese që u ndërmor më vonë ishte edhe mbyllja e shkollave. Mjeku Ilir Alimehmeti e vë në dyshim dobishmërinë e këtij vendimi në parandalimin e pandemisë.


“Mbyllja e shkollave ka evituar vetëm 2-4% të vdekjeve, shumë herë më pak se masat e tjera të distancimit social. Politikanët duhet të jenë të ndërgjegjshëm mbi evidencën ekuivokale kur marrin në konsideratë mbylljen e shkollave për shkak të COVID-19. Pra, në shifrat shqiptare, mbyllja e shkollave prej gati dy muajsh (data 9 mars 2020 e deri më sot) ka evituar 0.6 – 1.2 vdekje, pra gjithsej 1 vdekje”, thotë ai.


Dyshimet përforcohen edhe më tej nga disa deklarata të mjekëve dhe ekspertëve italianë që thonë se në Itali koronavirusi ka qarkulluar në popullatë që në fillim të janarit, pra thuajse dy muaj para se të identifikohej zyrtarisht rasti i parë. Duke patur parasysh afërsinë gjeografike dhe lidhjen e fortë të Shqipërisë me qarkullim të dendur mallrash dhe njerëzit, edhe me zonat që u shndërruan në vatra të Covid-19 matanë Adriatikut, kjo tezë mund të qëndrojë.


Megjithatë, Instituti i Shëndetit Publik deklaronte në fund të muajit shkurt, pasi Italia kishte identifikuar rastet e para me virusin në fjalë se në Shqipëri nuk kishte vend për panik dhe se nuk kishte jo vetëm të dyshuar, por as të konfirmuar me koronavirus.


Në atë kohë nuk flitej për një strategji për t’u përballur me pandeminë, por vetëm për strategjitë politike. Në kohën që Italia po mbyllte një e nga një rajonet në veri të vendit, në Shqipëri jeta vazhdonte normalisht, madje Partia Socialiste zhvilloi kongresin e saj treditor dhe Presidenti Ilir Meta një protestë në mbrojtje të Kushtetutës. Protestës i parapriu një deklaratë e tij, kur një pyetje mbi rrezikun e përhapjes së virusit në Shqipëri nga ky tubim iu përgjigj duke deklaruar se për Shqipërinë virusi më i keq është “Rilindja”.

Megjithatë, disa masa paraprake u vendosën dhe në pikat kufitare filluan kontrollet mjekësore. Shqipëria konfirmoi thuajse dy javë pas Italisë rastin e parë dhe përgjatë kësaj periudhe qarkulluan hipoteza nga më të çuditshmet se përse vendi ynë nuk ishte prekur ende, përfshirë këtu edhe teorinë “se ishim të imunizuar”.


Ashtu siç studiuesit e OBSH-së po kuptojnë me saktësi se si shtimi apo heqja e masave të kontrollit ndikon në normat e transmetimit dhe numrat e infeksionit, ashtu edhe autoritetet shqiptare, apo Komiteti Teknik, duhet të ishte shprehur me saktësi shkencore se sa e kufizuan virusin Covid-19 masat e mbylljes totale të vendit.

Fill pas identifikimit të pacientit zero, më 8 mars, autoritetet ashpërsuan fushatën e ndërgjegjësimit për kujdes dhe sidomos higjienën personale. Të martën e 10 mars, dy ditë nga identifikimi i “pacientit zero”, Kryeministri Edi Rama njoftoi kufizime të moderuara në Tiranë dhe Durrës, në dy zonat e vetme ku ishin regjistruar raste me Covid-19, ndërkohë që numri i të infektuarve zgjerohej. Të enjten, më 13 mars Rama njofto dhënien pushim të administratës ditën e premte dhe mbylljen totale në fundjavë të Tiranës dhe Durrësit.

Duke menduar se bëhej fjalë për një mbyllje të përkohshme shumë u larguan nga kryeqyteti me planin për t’u rikthyer me rinisjen e javës së punës. Por, java nisi edhe me më shumë masa kufizuese. Lista e bizneseve që u mbyllën u zgjerua dhe po ashtu edhe harta e ndalimit me qytete të tjera, si Fieri, Lushnja dhe Elbasani për të përfunduar më vonë në kufizime dhe me orare të reduktuara daljeje vetëm për blerje të domosdoshme në të gjithë zonat urbane në vend.

Qarkullimi me mjete u ndalua pa autorizim dhe lëvizja nga njëri qark në tjetrin ishte e ndaluar nëse nuk kryhej për arsye shëndetësore, ose për aktivitetet që u ishte lejuar vazhdimi i punës. Pensionistëve iu ndalua kategorikisht dalja nga banesat dhe më 24 mars, Qeveria shpalli gjendjen e fatkeqësisë natyrore, ndërsa izolimin e plotë Rama nisi të zbusë me njoftime përmes Facebook, duke caktuar në fundjavë lëvizjen herë për pensionistë, herë për gratë dhe fëmijët.

Duke filluar nga dita e nesërme do të hyjnë në fuqi ndryshimet në rregullat e karantinimit për personat që riatdhesohen. Ministrja e Infrastrukturës, Belinda Balluku sqaroi se çfarë përmbajnë ato.

Ndryshimi thelbësor është ndarja e personave që duhet të vetëkarantinohen në dy grupe. Ata që mbërrijnë nga zona me infeksion të lartë Covid-19 do të duhet të vetëkarantinohen në shtëpi. Kjo zgjidhje është menduar si një rrugë që shmang rrezikshmërinë që në rastet kur njëri nga të infektuarit të infektojë një rreth më të gjerë personash në hotel.

"Të gjithë shqiptarë duhet të aksesojnë faqen Air Albania për të kryer rezervimin e biletës, duhet të deklaroni adresën e banimit. Ata që jetojnë në zonët e gjelbra duhet të vetëkarantinohen në hotel, në zonat e kuqe në shtëpi të monitoruara nga policia. Nuk është më i nevojshme prentotimi i hotelit. Gjatë udhëtimit tuaj në bordin e Air Albania, do të keni një formular të deklarimit ku do shkruan edhe një herë adresën e banesës, ky formular ju ngarkon me përgjegjësi ligjore nëse rast se gënjeni do ketë penalizmi”, deklaroi Balluku.

Grupi i dytë, pra personat që mbërrijnë nga vende me rrezikshmëri dhe përhapje të ulët të virusit do të vetëkarantinohen nëpër hotele, ku Balluku tha se 2 të tretën e shpenzimeve do t’i mbulojë shtetit.

Udhëtarët e riatdhesuar do ndahen në dy grupe, në zonat e gjelbra do dërgohen me autobus në hotel. Do të duhet të mbulojnë vetëm shpenzimet ushqimore, 7 euro ndërsa 14 euro nga shteti. Banorët e zonat e kuqe do vetëkarantinohen në shtëpi, së bashku me familjet. Nëse nga këta të fundit duan të karantinohen në hotel, ta deklarojnë në avion", u shpreh ajo.

Grabitja me dhunë në Zall-Herr, momenti i arrestimi të 3 autorëve